Ирандағы барлық сайлау İшкі істер министрлігінің бақылауымен өтеді. Ал негізгі кандидаттар 12 мүшелі Күзетшілер кеңесі тексеруінен өтеді. Бес заңгер депутаттан тұратын Орталық сайлау комитеті 27 уалаяттағы сайлауды бақылау үшін 90 адамды таңдап алғын. Олардың дерлік бәрі, 3 реформашылдан басқасы, фундаменталистер екен.
Жалпы Ирандағы қалалық кеңестердің билігі мен жауапкершілігі өте шектеулі көрінеді. Олар құрылысқа рухсат, қоқыс жинау және жол қызметіемн ғана шұғылданар екен. Ал аса маңызды сала – білім беру, электр қуаты және сумен қамтамасыз ету Орталық үкіметтің құзырында.
Президент Ахмединежаттың әкімшілігі қалалық, ауылдық басқару билігікті шектейтін жаңа ережелер енгізді. Жаңа заң бойынша, жергілікті кеңестер İшкі істер министрлігіне бағынады.
Техран қалалық кеңесінің мүшесі Байадидің ескертуінше жаңа заң жергілікті кеңесті түгелдей жоюы мүмкін екен. Сондақтан депутат заңгер Жалалидің айтуынша, ол заң ата заңға қайшы екен.
Ал бұл арада президент Ахмединежат уалаяттық үкіметтік басқару жүйесін әлсірету мақсатында атқару билігімен байланысты жаңа атқару орындарын құруға кірісіпті.
Енді, президенттік әкімшілік, İшкі істер министрлігі арқылы, уалаяттық генерал әкімдерді тікелей тағайындайды.
Иран президенті өз әкімшілік қызметкерлері арқылы азаматтардың шағым-арыздарымен ретін тауып тікелей шұғылданатын болып отыр. Сонымен Ахмедінежат өзінің іскерлік мүмкіндігін көрсетіп отыр.
Жалпы жергілікті денгейдегі кеңестік билік жүйесі Иран ата заңына 1979-жылы енгізілген болатын. Дегенмен, жергілікті кеңеске алғашқы сайлаулар араға 20 жыл салып, 1999-жылы өтті. Ол кездегі президент Мохаммад Хатамидің әкімшілігі жергілікті кеңестердің билігін күйтуге кіріскен еді.
Зерттеуші Тажбахтың 2005-жыл айтуынша, реформашылар кеңестерге азаматтық әлеуметтік ұйым ретінде қараған. Бірақ оның пікірінше реформашылар кеңестердің атқрар міндеттерін анық белгілеп алалмаған. Олардың қозғалысы ұлттық деңгейге көтеріле алмаған. Нәтижесінде үміттері ақталмаған жұрттың Исфахан, Машхад, Шираз және Техрон қалаларындағы сайлауларда дауыс беру көрсеткіші 12 мен 20 пайыз аралығында болған.
Сайлаушылардың белсенділігінің төмендеуіне, сарапшылардың пікірінше, негізінен 3 фактор себепші болып отыр екен.
БІріншіден, сайлауды түгелдей үкімет бақылап отыр, екіншіден, жерглікті кеңестерге, Сарапшылар Ассамблеясына және парламенттегі 4 орынға бір кезде сайлау өтеді, үшіншіден, үкімет өз сайлау шараларын 1996-жылғы халық санағы нәтижесіне негіздеп отыр екен.
Қалай болғанда да, президент Ахмединежаттың қазіргі әкімшілігі, кейбір парламенттік қарсылыққа қарамастан, Ирандағы барлық басқарушылық билік құқын өз қолына мықтап алуға бет бұрғандай.
Жалпы Ирандағы қалалық кеңестердің билігі мен жауапкершілігі өте шектеулі көрінеді. Олар құрылысқа рухсат, қоқыс жинау және жол қызметіемн ғана шұғылданар екен. Ал аса маңызды сала – білім беру, электр қуаты және сумен қамтамасыз ету Орталық үкіметтің құзырында.
Президент Ахмединежаттың әкімшілігі қалалық, ауылдық басқару билігікті шектейтін жаңа ережелер енгізді. Жаңа заң бойынша, жергілікті кеңестер İшкі істер министрлігіне бағынады.
Техран қалалық кеңесінің мүшесі Байадидің ескертуінше жаңа заң жергілікті кеңесті түгелдей жоюы мүмкін екен. Сондақтан депутат заңгер Жалалидің айтуынша, ол заң ата заңға қайшы екен.
Ал бұл арада президент Ахмединежат уалаяттық үкіметтік басқару жүйесін әлсірету мақсатында атқару билігімен байланысты жаңа атқару орындарын құруға кірісіпті.
Енді, президенттік әкімшілік, İшкі істер министрлігі арқылы, уалаяттық генерал әкімдерді тікелей тағайындайды.
Иран президенті өз әкімшілік қызметкерлері арқылы азаматтардың шағым-арыздарымен ретін тауып тікелей шұғылданатын болып отыр. Сонымен Ахмедінежат өзінің іскерлік мүмкіндігін көрсетіп отыр.
Жалпы жергілікті денгейдегі кеңестік билік жүйесі Иран ата заңына 1979-жылы енгізілген болатын. Дегенмен, жергілікті кеңеске алғашқы сайлаулар араға 20 жыл салып, 1999-жылы өтті. Ол кездегі президент Мохаммад Хатамидің әкімшілігі жергілікті кеңестердің билігін күйтуге кіріскен еді.
Зерттеуші Тажбахтың 2005-жыл айтуынша, реформашылар кеңестерге азаматтық әлеуметтік ұйым ретінде қараған. Бірақ оның пікірінше реформашылар кеңестердің атқрар міндеттерін анық белгілеп алалмаған. Олардың қозғалысы ұлттық деңгейге көтеріле алмаған. Нәтижесінде үміттері ақталмаған жұрттың Исфахан, Машхад, Шираз және Техрон қалаларындағы сайлауларда дауыс беру көрсеткіші 12 мен 20 пайыз аралығында болған.
Сайлаушылардың белсенділігінің төмендеуіне, сарапшылардың пікірінше, негізінен 3 фактор себепші болып отыр екен.
БІріншіден, сайлауды түгелдей үкімет бақылап отыр, екіншіден, жерглікті кеңестерге, Сарапшылар Ассамблеясына және парламенттегі 4 орынға бір кезде сайлау өтеді, үшіншіден, үкімет өз сайлау шараларын 1996-жылғы халық санағы нәтижесіне негіздеп отыр екен.
Қалай болғанда да, президент Ахмединежаттың қазіргі әкімшілігі, кейбір парламенттік қарсылыққа қарамастан, Ирандағы барлық басқарушылық билік құқын өз қолына мықтап алуға бет бұрғандай.
