Гиннесс рекордтар кітабындағы Қазақстан

2011 жылы желтоқсанда қазақ география қоғамының экспедициялық тобы оңтүстік полюске дейінгі 2308 километр жолды автокөлікпен 108 сағатта басып өтті (орташа жылдамдығы – 21,37 км/сағат). Бұл экспедияция «Оңтүстік полюске құрлық арқылы жеткен ең тез орташа жылдамдықтағы сапар» ретінде Гиннесс рекордтар кітабына енгізілді.

Осы экспедицияға қатысқан географ-ғалым Орденбек Мәзбаев бұл рекордты жоспарламағандарын айтады.

– Бес адамдық экспедиция алдымен Кейптаун (Оңтүстік Африка) қаласынан Антрактидадағы Новолазаревская бекетіне ұшақпен шығып, сол жерден оңтүстік полюске жапониялық Toyota Hilux 3L Turbo көлігімен аттандық. Шамамен 11 күннің ішінде оңтүстік полюске жеттік. Сапар сәтті болып, машиналарымыз да еш бұзылған жоқ. 2400 километрді машинамен жүріп өттік. Бірақ полюске біз ғылыми зерттеу үшін бардық. Рекорд жасаймыз деп еш ойламадық. Кейін 108 сағатта полюске жету нәтижесін Гиннесс кітабына ұсындық. Бір жылдан кейін Гиннесс кітабының комиссары бізге арнайы сертификат тапсырып, ойламаған жерден саяхатымыз рекорд деп танылды, – дейді ол.

ГИННЕСКЕ ЕНГЕН ҒИМАРАТ

2003 жылы қыркүйектің 27-сі күні бүкіл Қазақстанда салауатты өмір салтын насихаттау үшін өткізілген аэробикалық жаттығу рекордтар кітабына енді. Елдің бар өңірінде бір мезетте 4 миллион 845 мың 98 адам радиодан берілген әуен арқылы қимылдаған шара «әлемдегі ең көп адам қатысқан аэробикалық жаттығу» ретінде танылды.

Гиннесс рекордтар кітабына Қазақстанның атынан енген тағы бір жетістік – Астанада орналасқан «Хан шатыр» ойын-сауық кешені. Биіктігі 150 метрден асатын бұл ғимарат «әлемдегі ең биік шатыр құрылыс» ретінде тіркелген.

СПОРТШЫЛАР РЕКОРДЫ

Қазақстандық ауыр атлет Мая Манеза 2010 жылы Түркияда өткен әлем чемпионатында 63 килограмм салмақ дәрежесінде әлем чемпионы атанды. Ол осы сайыста 143 килограмдық штанганы серпе көтеріп, әлем рекордын жаңартты. Спортшының бұл нәтижесі Гиннесс рекордтар кітабына енді.

Ал 2012 жылы Лондон олимпиадасында чемпион атанған ауыр атлет Илья Ильин қоссайыс (жұлқа және серпе көтеру) қорытындысы бойынша 418 килограмдық штанга көтеріп, әлем рекордын орнатты.

Осы нәтиже кейін Гиннесс рекордтар кітабына еніп, Ильинге арнайы сертификат тапсырылды.

Қазақстандық 50 жастағы марафоншы Марат Жыланбаев рекордтар кітабына жеті рет енген. Ол Еуропаның ең биік шыңы Эльбрусқа (5642 метр) марафондық жүгіріспен жеті күнде жүгіріп шықты. Марат Жыланбаев 1992 жылы 20 күнде Қарақұм шөлін (1200 километр), 1993 жылы 24 күн ішінде Сахара шөлін (1700 километр), сол жылы 22 күнде Үлкен Виктория шөлін (1600 километр), 1994 жылы 17 күнде Мохава шөлін (1218 километр) кесіп өтті.

ҚЫТАЙ ҚАЗАҚТАРЫНЫҢ РЕКОРДТАРЫ

Қазақ халқының ұлттық құндылықтарының кейбірі Қытайда тұратын қазақтар арқылы да Гиннесс рекордтар кітабына енген. Қытайдағы ерлі-зайыпты кәсіпкерлер Болат Бейнелұлы мен Гүлзат Азанбекқызы 2008 жылы ұзындығы 100 метр, салмағы 1 тонна қазы жасап, оны Гиннесс рекордтар кітабына енгізді. Болат Бейнелұлы ол рекордты Қытай мемлекетінің атынан тіркетуге қарсы болғанын, ақыры қазақ халқының мұрасы ретінде куәлік алғанын айтқан еді.

2010 жылы Шыңжаң өңіріндегі Толы ауданының 10 мың домбырашысы бір сәтте қазақ халқының «Кеңес» күйін орындап, Гиннесстің рекордтар кітабына тіркелді.

2012 жылы Қытайда тұратын қазақ жігіті Болатбек Кәрімханұлы жасаған кішкентай домбыра «әлемдегі ең кішкентай аспап» ретінде Гиннесстің рекордтар кітабына енді. Домбыраның ұзындығы – 45 миллиметр, ені – 14 миллиметр.

РЕКОРДТАР КІТАБЫНЫҢ ЕРЕЖЕСІ

Гиннесс рекордтар кітабы алғаш 1955 жылы ирландиялық сыра қайнатушы «Гиннесс» компаниясының басшысы Хью Бивердің тапсырысы бойынша жарық көрген. Қазір бұл кітап дүниежүзі бойынша 100 мемлекетте 23 тілде басылады. Әлемнің 23 елінде арнайы редакциясы мен өкілдіктері бар. Қазақстанда Гиннесс рекордтар кітабының өкілдігі жоқ.

Рекорд жасаушы адамның жас мөлшеріне шектеу жоқ. Ереже бойынша, адам өлтіріп, аштық жариялап және жануарларға зақым келтіріп жасалған рекордтар қабылданбайды. «Әлемдегі ең үлкен картина», «Әлемдегі ең үлкен фотосурет» деген рекордтар да қарастырылмайды. «Әлемдегі ең сұлу немесе ең көріксіз адам», «Әлемдегі ең ұзын ән немесе өлең» деген категориялар да жоқ.

Кітаптың ережесінде: «Жасалған рекордты видеоға түсіріп, монтаждамай кітаптың редакциясына жіберу керек. Рекорд жасар алдында Гиннесс кітабының арнайы комиссиясын де шақыруға болады. Комиссияның келу жолын, тамағын және жатар орнын шақырушылар төлеуі тиіс» деп жазылған.