Украина суретшісі Андрей Ермоленко Ресейдегі футболдан өтетін әлем чемпионатына плакаттар сериясын арнады. Графикалық безендіруі чемпионаттың ресми белгісіне ұқсағанымен, әр плакат жарысқа бойкот жариялауға шақыратын оқиғаларға арналған.
Андрей Ермоленко салған плакаттардың арасында Қырымды аннексиялау, Украинаның шығысындағы сепаратистерді қолдау, Донецк аспанындағы Boeing-777 жолаушылар ұшағын атып түсіру, Сирияның Алеппо қаласын бомбалау, Ресейдегі украиналық саяси тұтқындар тағдыры, Сергей мен Юлия Скрипальді уландыру туралы суреттер бар. Суретшінің ең танымал шығармасы – адамның бас сүйегі түрінде рәсімделген чемпионаттың ресми логотипі, оны тіпті "Россия 1" телеарнасының тікелей эфирінен көрсетті.
Азаттық радиосына берген сұхбатында Андрей Ермоленко жобасы туралы және әлемдік державалардың Ресейдегі чемпионатқа неліктен бойкот жарияламағаны туралы өз ойын айтты.
"Бұл плакаттарды салуыма Ресейде тұтқында отырған Олег Сенцовтың украиналық саяси тұтқындарды Ресей түрмесінен шығаруды талап етіп аштық жариялауы түрткі болды. Басында Олег Сенцовтың ісі туралы плакаттар сала бастадым, содан чемпионат тақырыбы туды. Адамның ар-ұяты оянғанда оны өшіру немесе тұншықтыруға тырысу өте қиын. Оған қоса Украинаның ақпараттық саясат министрлігі осы іске үлес қосар, араласар деп күттім. Бірақ бәрі үнсіз. Өзім үнсіз қала алмадым" дейді ол.
– Әлемнің бір де бір мемлекеті әлем чемпионатына қатысудан бас тартпады...
– Өкінішке қарай, әлемді ар-ұят емес, ақша билейді. Әділетсіздікке куә болғанда екі жол бар: не үнсіз қаласың, не жалғыз шығасың, ол - жалғыздың ереуілі. Бұл менің "ереуілім", оны ештеңе істемей отырған үлкен мемлекеттерге қарсылық деп түсініңіз. Ресейдің әлем картасындағы алып тонаушы ("гопник") ретінде басқа мемлекеттер жасамайтын нәрсені ұялмай жасай беретінін бәріміз білеміз. Тонаушының әмиянды тартып алуына не көмектеседі? Полицияның әрекетсіздігі. Біз Америка – "әлемдік полицей" дейміз. Бірақ Еуропа да, Америка да әрекетсіз отыр, Путинді орнына қоятын ешкім шықпады.
– Ал санкциялар ше?
– Санкциялар өте жақсы, олардың нәтижесі көрінетін шығар, бірақ санкциялардың жемісі жылдар, он жылдардан кейін барып көрінеді. Совет Одағына салынған санкция есімізде: ол өте ұзаққа созылды, Одақ құлағанша жүрді. Америка мен Еуропаға сыртқы жаудың керектігіне күмәнданамын. Ресейдің талқандалғаны ешкімге тиімді емес.
"Адамдар қозғалса деймін, бастама көтерсе, орындарынан тұрып, осы плакаттарды басып шығарып, тым болмағанда Сенцовты құтқару үшін бірдеңе жасаса деймін. Бірге отырып оның аштық жариялаған күнін санаудан пайда жоқ. Мен үшін бұл - соғыс! Менің мемлекетім, тіпті мемлекет емес, менің елім (себебі, қазір Украина мемлекеті туралы айту өте қиын) соғысты бастан өткеріп жатыр, бұл соғыс Украинаның әр азаматы үшін тәуелсіздікті, шекараны сақтау соғысы болуға тиіс. Біз оған немқұрайлы қарап, ештеңе істемесек, бізді құртып тынады, оны мен қаламаймын. Бұл менің соғысым. Мен сурет сала аламын. 2014 жылы батылдығым жеткенде алғы шепте жүретін едім, бірақ жетпеді. Өз қолымнан келетін ерлік – сурет салу".
– "Шекараны сақтау" дейсіз. Қырымды қайтару мүмкін бе?
– Қырым Украинаға қайтарылса деймін, Қырым дегеніміз – Украина. Оны барлық халықаралық институтциялар мойындайды, тек оны ұрлап алған "гопник" ғана мойындамайды, ол қазір отырып, бізге қарап шиқылдап күледі. Керчь көпірі – бұл сұмдық, Украинаның бұл мәселеге қатысты ұстанымы маған әлі түсініксіз. Керчь көпірін салып, Мариуполь мен Бердянскіге баратын жүк кемелерінің жолын жапты. Ол қалаларды өлтіруі мүмкін. Украина үндемейді, Еуропа мен Америка қоғамы да үнсіз. Мен үшін бұл қорқынышты. Бізге қарсы экономикалық агрессия жүріп жатыр, ал бәрі жай ғана үнсіз отыр.
– Украинаны жалғыз тастап кетті деп ойлайсыз ба?
– Олай демес едім. Украиналықтар соғыстан шаршағанын түсінемін, олар қазір өз қазанында қайнап жатыр. Еуропада тек өздері түсінетін тілмен апелляция жасау керек. Украинадағы мәселеге қатысты шетелдіктер түсіну үшін ағылшын, француз тілінде плакатпен шығу керек. Өзімізге назар аудартуымыз керек. Үндемей отырсақ, бізді ұмытып кетеді. Әзірше Еуропа бізді тастаған жоқ. Бірақ Украинада ішкі проблемалар көп, сондықтан бізбен жұмыс істеу қиын. Соғысты айтып тұрған жоқпын, жемқорлық, жоғарғы және төменгі биліктегілердің жаппай ұрлауын айтамын. Қазір Украина өте әлсіз. Бізді қорғағандарын қалар едік, ешкім қорғамаса – өзіміз қорғануымыз керек.
"Суреттерімді ресейлік телеарналардан көрсеткен соң өте көп хат пен хабарлама алдым. Ресейліктердің көбі "көз алдыңда қанға батқан ұлдар тұр" деп жазды. Facebook әлеуметтік желісіндегі парағыма бірнеше рет шабуыл жасалды (қазір Андрей Ермоленконың Facebook-парақшасы құлыпталып тұр – Азаттық.). Қазір маған Ресей туралы айту өте қиын. Ол мемлекет ретінде менің жауым. Украинаны қолдайтын және қолдамайтын адамдар туралы айтып тұрған жоқпын. Мемлекет ретінде ол Украинаға қарсы оны құрту әрекетін жасырын жасап жатыр. Көп достарым Ресейдің кесірінен қаза тапты. 2014 жылы өте көп футбол фанаттары Украинаны қорғау үшін барды, ал енді агрессор мемлекетте әлем чемпионаты өтіп жатыр, оған әр елдің фанаттары жиналады. Ол туралы үндемей қала алмадым. Ресейліктер мені жек көреді. Ол жақсы деп ойлаймын. Жауың көзге көрініп тұрғаны жақсы, 2014 жылғы сияқты көзіңе мақтап, арқаңа пышақ қадағаннан сақтасын".
"Футболды жақсы көремін, бірақ әлем чемпионатын қарамаймын. Ешкімге көруге кеңес бермеймін. Қаншалықты әдемі шоу, концерт болса да, қанға боялған іс-әрекетке тыныш қарау мүмкін емес. Соңғы бірнеше жылда Ресей ешқандай халықаралық доктринаны сақтамайтын террорист екенін көрсетті. Химиялық қарудан бастап, басқа елдерге басқыншылық жасауына дейін. Бұл сұмдық! Плакаттарым соны айтады", - дейді Украина суретшісі Андрей Ермоленко.
(Мақала орыс тілінен аударылды.)
ПІКІРЛЕР