ҚАЙЫР. Израиль премьер-министрі Ариель Шарон мен Палестина басшысы Махмұд Аббастың басқосуы кейінге қалдырылды. Бүгін Палестина өкілі Саиб Ерекат Израиль Палестинамен байланысқаннан кейін жексенбіге жоспарланған басқосу кейінге қалдырылды деп мәлімдеді. Ерекат, сондай-ақ, соңғы күндері Израиль мен Палестинаның арасында бұрқ ете түскен зұлымдықты тоқтату үшін АҚШ президенті Джордж Бушты араласуға шақырды.

2025 жылғы 7 шілдеде Ұлыбритания Украинаға қарсы соғыста химиялық қару қолданылған деген болжамдарға байланысты Ресейдің екі жеке тұлғасына және бір ұйымына қарсы санкциялар енгізді. Жаңартылған санкция тізімі Ұлыбритания үкіметінің ресми сайтында жарияланды.

Санкцияға Мәскеу маңындағы Сергиев Посад қаласында орналасқан Ресейдің қолданбалы химия ғылыми-зерттеу институты ілікті. Оған қоса, Ресей қарулы күштерінің радиологиялық, химиялық және биологиялық қорғаныс әскері бастығы Алексей Ртищев пен оның орынбасары Андрей Марченко да санкция тізіміне енгізілді.

Санкция тізіміне берілген түсіндірмеде Ресейдің қолданбалы химия институты "Украинаға қарсы соғыста қолданылып жатқан улы заттармен жабдықталған оқ-дәрілерді әзірлеумен айналысатыны, ал Ртищев пен Марченко химиялық қару қолдануға қатысқаны" айтылған.

Былтыр күзде АҚШ-тан кейін Ұлыбритания да Ресейді майданда хлорпикрин қолданды деп айыптаған. Бұл затты Химиялық қаруға тыйым салу жөніндегі халықаралық ұйым (Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons, OPCW) химиялық қаруға жатқызған. Хлорпикрин адамның жүйке жүйесін зақымдайтын ең қауіпті улы заттарға жатпайды, бірақ ол адам ағзасын қатты тітіркендіріп, ал егер көп мөлшерде болса тұншықтырып тастайды.

Сол жолы Ұлыбритания Ресей әскері Украинада химиялық қару қолданған болуы мүмкін деген күдікпен Ресейдің үш мекемесіне және бір азаматына қарсы санкция жариялаған еді. Санкция тізіміне Ресей қорғаныс министрлігінің 27-ші және 33-ғылыми-зерттеу орталықтары, Ресей қарулы күштерінің радиологиялық, химиялық және биологиялық қорғаныс әскері және оның сол кездегі басшысы Игорь Кириллов енгізілген. Кириллов 2024 жылдың желтоқсанында жарылыс салдарынан қаза тапты. Енді оның орнын басқан Алексей Ртищев те Ұлыбритания санкциясына ілініп отыр.

7 шілде күні Ресейдегі 235-гарнизондық әскери сот Ресей қарулы күштері Бас штабы басшысының бұрынғы орынбасары, генерал-полковник Халил Арсланов 17 жылға бостандығынан айырып, жазасын қатаң режимдегі колонияда өтеуді және сотталушыға шамамен 25 миллион рубль айыппұл салуды міндеттеді. Мұндай ақпаратты ТАСС агенттігі хабарлады. Мемлекеттік айыптаушы соттан Арслановқа 19 жыл түрме жазасын сұраған.

Әскери сот Халил Арслановты аса ірі мөлшерде алаяқтық жасағаны және 12 миллион рубльден астам пара алғаны үшін айыпты деп таныған.

Халил Арсланов 2013 жылдан 2020 жылға дейін Ресей қарулы күштері Бас штабы бастығының орынбасары және Байланыс бас басқармасының бастығы қызметтерін атқарған. Ол 2020 жылдың ақпан айында, Ресей Украинаға қарсы ауқымды соғыс ашардан екі жыл бұрын ұсталып, қамауға алынған. Сол жылдың сәуір айында қызметінен ресми түрде босатылған.

Тергеу қорытындысы бойынша, Арсланов және осы іске байланысты айып тағылған басқа да адамдар "Воентелеком" компаниясымен спутник байланысы жабдықтары мен мониторинг орталықтарын қымбат бағада жеткізу жөнінде мемлекеттік келісімшарттар жасасқан. Арсланов өзіне тағылған айыпты мойындамаған. Бұған қоса, Ресей қарулы күштеріне "Азарт" радиостанцияларын жеткізу барысында алаяқтық жасау дерегі бойынша Арслановтың үстінен тағы бір қылмыстық іс қозғалған, ол істің тергеуі әлі жалғасып жатыр.

Әскери қызметін 1981 жыл бастаған Халил Арсланов генерал-полковник шеніне дейін өскен. Ол Сириядағы соғысқа да қатысқан.

Кейінгі бір жыл ішінде Ресейдің қорғаныс министрлігі мен армиясының бірқатар жоғары шенді өкілдерінің үстінен қылмыстық іс қозғалды. Бірақ Арсланов ісі бұл істермен тікелей байланысты емес, ол әлдеқайда бұрын ісі болып, Украинаға қарсы соғыс басталмай тұрып қамауға алынған.

АҚШ президенті Дональд Трамп бірқатар елдің басшыларына ресми хат жолдап, 2025 жылдың 1 тамызынан бастап осы елдерден әкелінетін тауарларға жаңа импорт баж салығы енгізілетінін хабарлады. Трамп осы хаттардың көшірмелерін Truth Social әлеуметтік желісіндегі парақшасында жариялады.

Қазіргі уақытта мұндай хаттар Жапония, Оңтүстік Корея, Қазақстан және Малайзия елдері басшыларына жіберілгені белгілі. Бұл елдерге баж салығы – 25% мөлшерінде, Лаос пен Мьянмаға – 40%, ал Оңтүстік Африка Республикасына – 30% көлемінде белгіленген. Ақ үйдің хабарлауынша, жалпы осындай мазмұндағы хаттар 10-нан астам елдің басшыларына жолданған.

Сонымен қатар, Ақ үйдің баспасөз хатшысы Каролин Левит президент Трамп сауда келісімдеріне қол жеткізу мерзімін 9 шілдеден 1 тамызға ауыстыру жайлы жарлыққа қол қояды деп хабарлады. Бұл келісімдер АҚШ тарапынан баж салығының өсуіне жол бермеу үшін маңызды.

Әлеуметтік желіде көшірмесі жарияланған хаттарда Трамп АҚШ-тың өзге елдермен сауда жасауға мүдделі екенін мәлімдеп, қазіргі сауда қатынастары АҚШ-қа тиімсіз екенін айтқан. Президент 1 тамыздан бастап қолданысқа енгізілетін баж салығының мөлшерін хабарлап, бұл көрсеткіш болашақта АҚШ пен тиісті ел арасындағы қарым-қатынасқа байланысты өзгеруі мүмкін екенін ескерткен.

7 шілде күні Ақ үйдің баспасөз хатшысы Каролин Левитт президент Трамптың сауда келісімдері бойынша соңғы мерзімді 9 шілдеден 1 тамызға ауыстыру туралы жарлыққа қол қоятынын растады.

Биыл қаңтарда АҚШ президенті лауазымын атқаруға кіріскеннен кейін Трамп шет мемлекеттерге жаңа баж салығын енгізетіні немесе енгізуге ниетті екенін бірнеше рет мәлімдеген. Ол мұндай шешім АҚШ басқа елдермен саудада есе жіберіп отырғандықтан қабылданады деп түсіндіріп, сол елдердің жүргізіп отырған сауда саясаты Америкаға тиімсіз деп мәлімдеген.

Сәуір айының басында Трамп АҚШ-пен сауда-саттық жасап отырған көптеген елге 10% мөлшерінде баж салығын енгізіп, кейбір мемлекеттерге базалық мөлшерлемеге қосымша үстемелер белгілеген. Бірақ бір аптадан соң, АҚШ үкіметі басқа елдермен сауда келісімдеріне қол жеткізу мақсатымен әлгі шешім 9 шілдеге дейін күшіне енбей тұра тұрады деп хабарлаған. Қазіргі кезге дейін АҚШ ондай келісімді тек Ұлыбританиямен және Вьетнаммен жасасқан, Қытаймен де бірқатар уағдаластыққа қол жеткізілген. Еуропа одағымен келіссөздер жалғасып жатыр, Reuters дереккөздерінің хабарлауынша, Трамп әзірге Еуроодақ басшылығына баж салығы жайлы хат жіберуді жоспарлап отырған жоқ.

Трамп сондай-ақ Бразилияда өткен БРИКС саммиті жөнінде пікір білдіріп, егер бұл бірлестік мүшелері "антиамерикалық" саясат жүргізетін болса, оларға қосымша 10% көлемінде баж салығын енгізетінін ескертті. БРИКС құрамына Ресей де кіреді, алайда бастапқы баж салығы туралы хабарландыруда бұл ел аталмаған. Ақ үй мұның себебін АҚШ қазіргі санкцияларға байланысты Ресеймен сауда-саттық жасап отырған жоқ деп түсіндірген.

Бокстан Қазақстанның ұлттық құрамасы World Boxing-те медаль саны бойынша екінші орынға көтерілді. Бұл жөнінде Vesti.kz жазды. Астанада өткен турнирде айқын басымдықпен көш бастаған соң Қазақстанның көрсеткіші жақсарған. Жексенбі, 6 шілде аяқталған турнирде ел боксшылары 8 алтын, 4 күміс және 4 қола медаль алды. Қазақстан құрамасынан алтын медаль алған спортшылар:

• Санжар Тәшкенбай (50 кг)
• Махмұд Сабырхан (55 кг)
• Сабыржан Аққалықов (75 кг)
• Бекзат Нурдәулетов (85 кг)
• Айбек Оралбай (90 кг-нан жоғары)
• Назым Қызайбай (48 кг)
• Виктория Графеева (60 кг)
• Наталья Богданова (70 кг)

Соның арқасында Қазақстан әлем кубогының жалпы медаль есебінде бесіншіден екінші орынға көтерілді. Құрама қожынында қазір жалпы 11 алтын, 7 күміс, 7 қола медаль бар.

Көш басында Өзбекстан құрамасы тұр, оның нәтижесі: 12 алтын, 4 күміс, 11 қола медаль. Үшінші орында Польша, төртінші – Бразилия, бесінші – Италия келеді.

World Boxing бойынша әлем кубогының бұдан бұрынғы кезеңдері биыл Бразилия мен Польшада болған. Үшіншісі Қазақстанда өтсе, төртіншісі биыл қарашада Үндістанда ұйымдастырылмақ.

World Boxing боксты 2028 жылы Лос-Анд\желесте өтетін Олимпиада бағдарламасына енгізу мақсатында IBA-дың (Халықаралық бокс қауымдастығы) баламасы ретінде құрылған. Ұйымның сайтындағы ақпаратқа сәйкес, 2023 жылы қарашада құрылғанда оның құрамында 27 ел болса, қазір World Boxing-ке 111 елдің ұлттық құрамасы кіреді. Оның олимпиада комиссиясын әйгілі қазақстандық боксшы Геннадий Головкин басқарады.

Бүгін отставкаға кеткен Ресейдің бұрынғы көлік министрі Роман Старовойт өлі күйінде табылды. Бұл туралы "Коммерсант" газеті мен Shot және "112" телеграм-арналары хабарлады. Тергеу комитеті шенеунік қаза тапқанын растады.

"Бүгін Одинцово қалалық округінде жеке автокөліктен Ресей Федерациясының бұрынғы көлік министрі Роман Владимирович Старовойттың оқ жарақатын алған мәйіті табылды" делінген ведомство хабарламасында. Мәйіттің қасында қару жатқан.

Өлім себептері нақты айтылмайды. Кей ақпарат құралдары ол тіпті отставкаға жіберілерден бұрын-ақ өмірден еткен болуы мүмкін деген дерек келтірді.

Mash арнасының жазуынша, экс-министр қозғалған қылмыстық іске бола өз-өзіне қол жұмсаған болуы мүмкін. Арна дереккөзіне сүйенсек, Старовойт аса ірі көлемдегі алаяқтық жасады деген күдікке ілінген.

"Коммерсант" басылымы дереккөзінің айтуынша, Украинамен шекарада қорғаныс нысандарын салуға бөлінген кемінде 1 миллиард рубльді жымқыру ісінің фигуранттары Старовойтқа қарсы куәлік берген. Олардың арасында Курск облысының бұрынғы губернаторы Алексей Смирнов та бар деген ақпарат бар.

Mash арнасы "Тергеу Роман Старовойттың облыс ауруханаларына дәрі-дәрмек сатып алу саласындағы заңбұзушылықтарға және Курскідегі сәтсіз көлік реформасына қатысы бар-жоғын да тексеріп жатыр" деп хабарлайды.

Ресей президенті Роман Старовойтты 7 шілде қызметінен босатқан. Ол көлік министрі қызметіне былтыр мамырда тағайындалған. Мұның алдында ол Курск облысының губернаторы қызметін атқарған.

АҚШ-тың Техас штатында болған су тасқыны салдарынан қаза тапқандар саны 82 адамға жетті, олардың ішінде 28 бала бар. Ондаған адам әлі күнге дейін хабар-ошарсыз кеткендер қатарында. Бұл жөнінде CNN телеарнасы хабарлады.

Қаза тапқан балалардың кейбірі Гуадалупе өзенінің жағасында орналасқан Camp Mystic атты жазғы христиан лагерінде демалып жатқан. Қазір кемінде 10 қыз бала мен бір мұғалім әлі де із-түзсіз жоғалғандар қатарында. Жоғалғандары іздеу, құтқару жұмыстары жалғасып жатыр.

4 шілдеге қараған түні толассыз жауған нөсер салдарынан Гуадалупе өзені арнасынан асып кеткен. Су деңгейі небәрі 45 минут ішінде 8 метрге көтерілгені хабарланды.

АҚШ президенті Дональд Трамп Техасқа федералдық көмек көрсетуді жалғастыратынын, апат аймағына өзі де баруы мүмкін екенін айтты.

Гуадалупе өзенінде мұндай алапат су тасқыны шамамен 100 жылда бір рет болады. Соңғы су тасқыны 1987 жылы тіркелген, бірақ оның ауқымы бұл жолғыдан әлдеқайда кіші болған.

Алматы облысы Талғар ауданында фермерлік шаруашылық аумағында 35 мың доза мефедроны бар есірткі зерханасы табылды. Бұл жөнінде Polisia.kz ақпарат порталы хабарлады.

Операцияны есірткі қылмысымен күрес басқармасы арнайы бөлім сарбаздары және облыстық прокуратура бірлесіп жүргізген. Тінту кезінде 11 келіден астам мефедрон (құны 1,6 млн доллар), 20 литр және 115 кг психотроптық заттар, сондай-ақ 2 тоннадан астам прекурсорлар тәркіленді. Бұл заттардан 120 кг синтетикалық есірткі жасау жоспарланған.

"Алдын ала есеп бойынша, полицейлер 200 мыңнан астам бір реттік дозаның заңсыз таралуына жол бермеді. Бұл есірткінің нарықтағы құны 3 миллиард теңгеден асады" деді өңірлік полиция басшысы Мейрам Әбікенов.

Құқық қорғау органдарының мәліметінше, қылмыстық ортаға 17,5 миллион доллар шығын келтірілген.

Күдіктілер уақытша ұстау изоляторына қамалды. Тергеу жүріп жатыр.

Қазақстанда есірткі өндіріп, таратқаны үшін өмір бойына бас бостандығынан айыру жазасы қарастырылған.

Дүйсенбі таңертең Ресей дрондары Украинаның Харьков қаласына шабуыл жасады. Соңғы мәлімет бойынша, 27 адам зардап шекті, үшеуі – бала. Бұл туралы Харьков мэрі Игорь Терехов хабарлады.

Қаланың Шевченко ауданында шабуыл салдарынан көпқабатты үйдің пәтерлері өртенді. Слобода ауданы аумағында дрон балабақша мен сауда нысанын көздеген, шаруашылық құрылысы мен көлік өртенген.

Түнде Одесса қаласына дрондар шабуыл жасады. Шабуылдан кейін жаңадан салынып жатқан үй маңындағы күзет бөлмесі өртеніп, күзетші қаза тапты.

"Әуе шабуылына қарсы қорғаныс күштері белсенді жұмыс істегенімен, қалада қираған ғимараттар бар, азаматтық инфрақұрылымға да зақым келді. Оның ішінде техникалық қызмет көрсету станциясы мен жеңіл көліктер бар" деді облыс әкімшілігінің басшысы Олег Кипер.

Киевте қаза болған, жараланған адам жоқ. Қаладағы бірнеше ауданда дрон қалдықтары құлап, үлкен диаметрлі жылу желісі, көліктер, ғимараттардың қасбеті мен терезелері зақымданған.

Днепропетровск облысында дрон шабуылы салдарынан үш адам жарақат алды. "Просяная ауылында жеке тұрғын үй секторында өрт шықты. Жалын 1500 шаршы метр тұрғын үй аумағын қамтыды" деп хабарлады Украина төтенше жағдайлар қызметі.

6 шілде күні Мәскеу уақытымен 18:00-ге қарай Ресейдің үш ірі әуежайында — Мәскеудегі Шереметьево, Петербургтегі Пулково және Нижний Новгородтағы Чкалов (Стригино) әуежайларында 400-ге жуық рейс тоқтатылды не кешіктірілді. Бұл жөнінде Ресейдің көлік министрлігі хабарлады.

Министрлік мәлімдемесінде бұған себеп — Украинаның дрон шабуылы және қолайсыз ауа райы. Соған байланысты ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін осындай шектеу енгізілген.

Шереметьевода 171 рейс белгісіз уақытқа кейінге қалдырылып, 56 рейс екі сағаттан астам уақытқа кешіктірілді. Пулководан 90 рейс тоқтатылып, 37-сі кешіккен. Нижний Новгородта — 26 рейс тоқтатылып, 13 рейс кешіккен. Көлік министрлігінің айтуынша, ең көп шектеу Чкалов әуежайында енгізілген.

Министрлік жағдай бақылауда екенін, әуекомпаниялардың күрделі жағдайда жұмыс істеуге жеткілікті ресурстары барын мәлімдеді.

Петербург пен Мәскеу арасында жүру үшін адамдар теміржолға жаппай билет сатып ала бастаған. Соның салдарынан билет таусылып, көп жұрт жолдан қалды.

Әлеуметтік желіде адам лық толы әуежай залының видеолары тарап жатыр.

5–6 шілдедегі әуе қатынасындағы коллапс әуекомпанияларға шамамен 20 миллиард рубльге шығын келтіруі мүмкін деп жазады "Коммерсант" сарапшылары.

Ресей қорғаныс министрлігі жексенбі кешінде әуе шабуылына қарсы қорғаныс жүйелері 48 украин дронын қағып түсіргенін мәлімдеді. Олардың тоғызы Мәскеу маңында, екеуі Ленинград облысы үстінде болған.

Тибет буддистерінің рухани көсемі Далай-лама 6 шілде күні 90 жасқа толды. Қытайдың қарсылығына қарамастан, Далай-лама өзі дүниеден озғаннан кейін де реинкарнация дәстүрі жалғаса беретінін осы аптада растаған, деп хабарлады BBC медиасы.

Жексенбі күні мыңдаған тибет буддисі рухани көшбасшының туған күнін тойлауға Гималайдағы Үндістанның Дхарамсала қаласына жиналған. Тибет күнтізбесі бойынша Далай-ламаның туған күні арнап, оған ұзақ ғұмыр тілеген дұға айту апталығы өткен дүйсенбіде басталған, жексенбіде мерекелік шараға ұласты. Қалың жаңбырға қарамастан дәстүрлі киім киген, екі жағынан екі монах демеп ұстаған Далай-лама көпшілік алдына күлімсіреп шықты деп жазады BBC.

Шараға Үндістан үкіметінің министрлері, Голливуд актері Ричард Гир және мыңдаған діндар буддистер ондаған жылдар бойы қуғында жүрген, әлемдегі бейбітшілікті жақтаушы тұлға ретінде танылған Далай-ламаға құрмет танытуға жиналды.

Осының қарсаңында, сенбі күні өткен салтанатты шарада Далай-лама өз ізбасарларына "денсаулығы жақсы күйде" екенін айтып, тағы 40 жыл, яғни бұған дейін өзі айтқан болжамынан жиырма жылға артық өмір сүретінін жеткізген.

Әдетте туған күнін атап өтпейтінін айтқан Далай-лама дегенмен осы сәтті жан тыныштығы мен жанашырлық жайлы ойлануға себеп еткендерге алғыс білдірді.

Ол өзін "қарапайым будда монахымын" деп атап, 90 жасқа жетіп, өткен өміріне көз жүгірткенде, ештеңеге өкінбейтінін айтқан.

"Материалдық даму үшін еңбек ету маңызды болғанымен, ең бастысы – өзіңе жақын әрі қымбат жандарға ғана емес, баршаға жанашырлық пен мейірімділік арқылы жан тыныштығына жетуге ұмтылу", – деген Далай-лама туған күніне орай жариялаған үндеуінде.

• Тибет діни түсінігі бойынша, жоғары дәрежелі будда монахы қайтыс болғаннан кейін оның жаны кішкентай баланың денесіне ұялап, қайта дүниеге келеді (реинкарнация) деп саналады. Бұған дейін Далай-лама өзі дүниеден озғаннан кейін жаны "еркін әлемдегі", яғни Қытайдан тыс жердегі адам баласына қонады деп айтқан. Қазіргі XIV Далай-лама ұзақ уақыт бойы Қытай үстемдігіне қарсы тұрып, Тибеттегі диаспораның автономия үшін күресіне жетекшілік етті. 2011 жылы наурызда Далай-лама қуғындағы Тибет үкіметінің саяси жетекшісі қызметінен кететінін, алайда Тибеттің рухани көсемі болып қала беретінін жариялаған.
• Тибетті 1950 жылы басып алып, содан бері билік жүргізіп келе жатқан Қытай оны өзінің ажырамас бөлігі санайды. 1959 жылы Пекиннің өктемдігіне қарсы көтеріліс сәтсіз аяқталғаннан кейін Тибеттен Үндістанға қашқан Далай-ламаны Қытайдың коммунистік билігі сепаратист деп атайды. Пекин Далай-ламаның мұрагері діни салт-жоралғылар мен тарихи дәстүрлерге сәйкес, Қытай заңдары негізінде таңдалуы керек әрі оны Қытай үкіметі мақұлдауы тиіс дегенді алға тартады.

Иранның ең жоғарғы рухани басшысы аятолла Әли Хаменеи 5 шілде күні Тегеранда шииттердің Ашура күніне арналған діни шараға қатысты. Бұл туралы Reuters агенттігі хабарлады. Хаменеидің қатысуымен өткен жиыннан түсірілген бейнежазба Иранның мемлекеттік телеарнасынан көрсетілген. Онда 86 жастағы Хаменеидің өзін қолпаштап айғайлаған адамдарға қол бұлғап тұрғаны көрінеді.

Бұл – Израиль Иранға қарсы қарқынды әуе шабуылын бастаған 13 маусымнан бері Әли Хаменеидің алғаш рет жұрт алдына шығуы. 12 күнге созылған қарулы қақтығыс барысында Израиль шабуылдарынан Иранның жоғары лауазымды әскери жетекшілері мен ядролық бағдарламасына қатысы бар делінетін бірнеше ғалымы қаза тапты. Осы уақыт ішінде Хаменеи "қауіпсіз жерде" болған. Кейбір басылымдар, сарапшылардың сөзіне сүйеніп, Хоменеи арнайы бункерде жасырынып отыр деп жазды.

Израиль шабуылдары жалғасып жатқан кезде Иранда Хаменеидің алдын ала жазылып қойылған видеоүндеулерді таратылды, бірақ өзі көпшілік алдына шығып сөйлеген жоқ.

Израиль шабуылына қарымта ретінде Иран Израиль аумағын зымырандармен және дрондармен атқылады. Екі елдің арасындағы қарулы жанжалға 22 маусымда АҚШ араласып, Иранның үш ядролық нысанын бомбалады. Содан екі күннен кейін Иран алдын ала ескерте отырып, Қатардағы америкалық әскери базаға шабуыл жасады.

24 маусымда Израиль мен Иран атысты доғару жайлы АҚШ-тың ұсынысына келісім берді. 26 маусымда жарияланған бейнеүндеуінде Әли Хаменеи Иран Израиль мен АҚШ-ты жеңді деп мәлімдеді. Кейінірек АҚШ президенті Дональд Трамп Иранның жоғарғы көшбасшысын "масқара өлімнен құтқарып қалғанын" айтты.

Миллиардер Илон Маск "Америка партиясы" деп аталатын жаңа саяси ұйым құрылатынын хабарлады. Мұндай шешімді ол Х әлеуметтік желісінде өткізген сауалнама қорытындысы бойынша қабылдаған.

"Тәуелсіздік күні – екі партиялы (кейбіреулер бір партиялы дер еді) жүйеден тәуелсіз болғыңыз келе ме деп өзіңізге сұрақ қоюға ең қолайлы сәт!" – деп жазды Маск 4 шілде күні.

Оның айтуынша, бұл мақсатқа жетудің бір жолы – "Сенаттағы екі-үш орынға және Өкілдер палатасындағы сегіз-тоғыз округке шоғырлану" дұрыс болмақ. "Бұл – даулы заңдардың халықтың шынайы еркіне сай қабылдануын қамтамасыз етуге жеткілікті болар еді", – деп мәлімдеді Маск.

Сауалнамаға қатысқандардың 65 пайыздан астамы жаңа партия құруды қолдаған. Келесі күні миллиардер партия құрылатынын ресми түрде жариялады.

Бұл – Илон Маск пен АҚШ президенті Дональд Трамптың арасына жік түскеннен кейін болып жатқан оқиға. Екеуінің көпшіліктің көзінше айтысуы Маск Үкімет тиімділігі департаменті басшысы қызметінен кеткен соң басталған. Ол Трамп ұсынған бюджет және салық жеңілдіктерін ұзарту туралы заң жобасына ашық наразылық білдірді. Трамп "үлкен әрі тамаша заң" деп атаған ол заңға Маск "сұмдық жиіркенішті" деген баға беріп, бұл құжат АҚШ-тың онсыз да орасан зор мемлекеттік қарызын күрт ұлғайтады деп мәлімдеді.

3 шілде күні АҚШ Конгресі осы заң жобасын мақұлдап, Трамп оған Америка Құрама Штаттарының Тәуелсіздік күні қол қойып, заң етіп бекітті.

• Заңда қорғаныс шығындарын ұлғайту, мигранттарды жаппай депортациялауға қаржы бөлу және жалпы құны 4,5 триллион доллар болатын салық жеңілдіктерін ұзарту көзделген. Сонымен қатар, әлеуметтік бағдарламалар – оның ішінде федералды азық-түлік көмегі мен аз қамтылған азаматтарға арналған Medicaid мемлекеттік медициналық сақтандыру бағдарламасы күрт қысқарады. Кейбір сарапшылардың бағалауынша, 12 миллионға дейін америкалық азамат медициналық сақтандырудан айырылуы мүмкін.
• Шығындарды қаржыландыру жасыл энергетика мен электрлі көліктерге арналған субсидияларды жою арқылы ішінара қамтамасыз етілмек. Бұл шешім Трамп пен Маск арасында ашық дау туғызды. Маск бұл әрекетті "болашаққа балта шабу" деп атап, Ақ үйді әлеуметтік желілерде қатты сынға алды.

CNN телеарнасының хабарлауынша, АҚШ-тың Техас штатындағы су тасқыны салдарынан қаза тапқандар саны 51 адамға жеткен, арасында 15 бала бар. Тағы ондаған адам хабар-ошарсыз кеткен, бірақ нақты саны әзірге ресми түрде жарияланған жоқ.

4 шілдеге қараған түні Техастағы Гуадалупа өзені күшті нөсер жауын салдарынан кенеттен арнасынан асып, жойқын екпінмен төңірекке жайылған. Хабарларға қарағанда, небәрі 45 минутта су деңгейі 8 метрге көтерілген. Із-түзсіз кеткендер арасында – өзен жағасында орналасқан Camp Mystic атты христиандық жазғы лагерьде демалып жатқан 27 қыз бала бар.

Жергілікті биліктің мәліметінше, іздестіру-құтқару операциясы барысында 850 адам құтқарылып, қауіпсіз жерге жеткізілген.

АҚШ президенті Дональд Трамп зардап шеккендерге федералды көмек көрсетілетін болады деп уәде етті. Техас штатының губернаторы Грег Эбботт төтенше жағдай режимін енгізу туралы жарлыққа қол қойып, құтқару жұмыстарына штат ресурстары "шектеусіз" көлемде тартылатынын мәлімдеді.

Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев халықты Астана күні мерекесімен құттықтады, деп хабарлады 6 шілде күні Ақорданың баспасөз қызметі.

"Биыл бұл мереке Домбыра күнімен тұспа-тұс келіп отыр. Мұның символдық мәні зор. Қазақтың қасиетті қара домбырасы Ұлы даланың мыңжылдық бірегей мәдени мұрасын әйгілейді. Ал елордамыз Қазақстанның тұрақты әрі қарқынды өсіп-өркендеуін және жасампаз ұлттың жарқын болашаққа ұмтылысын айшықтай түседі", – деп жазылған ресми ақпаратта.

Тоқаев қазіргі кезде Астана елдің қоғамдық, саяси және іскерлік ордасына айналып, әлемге танылып отырғанын айтқан.

"Астана Орталық Еуразияның жауһары, заманауи Қазақстанның келбеті саналады. Халықаралық қауымдастық бас қаламызды бітімгершілік бастамаларды жүзеге асырып, жаһандық диалог орнату ісінде ерекше рөл атқаратын бейбітшілік шаһары ретінде біледі", – деген Тоқаев.

6 шілде Қазақстанда мемлекеттік мереке – Астана күні ретінде 2008 жылы 25 маусымда қабылданған заңда бекітілген. Ресми нұсқа бойынша, Жоғарғы кеңестің астананы Ақмолаға көшіру туралы 1994 жылғы 6 шілдедегі қаулысы осы мерекеге тарихи негіз болған. Алайда оған дейін маусымның алғашқы онкүндігінде аталып өтіп келген қала күні мерекесінің 6 шілдеге ауыстырылуы және мемлекеттік мереке мәртебесі берілуі кездейсоқ емес деп санайтындар бар.

6 шілде – Қазақстанның бірінші президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың туған күні. Экс-президент бүгін 85 жасқа толды. Осының қарсаңында Тоқаев бұрынғы президентті құттықтап, деніне саулық тілеген.

"Қасым-Жомарт Тоқаев жеделхатта мерейтой иесінің тарихи рөліне тоқталып, оның жаңа дәуірдегі қазақ мемлекеттілігінің бастауында тұрғанын және Қазақстан Республикасының қалыптасуы мен дамуына зор үлес қосқанын жазған. Сондай-ақ Мемлекет басшысы Тұңғыш Президенттің Қазақстан астанасын көшіру туралы шешімі ел экономикасын өркендетуге және мемлекеттің халықаралық беделін нығайтуға айрықша ықпал еткенін атап өткен", – деп хабарлады Ақорданың баспасөз қызметі сенбі күні.

Қазақстанды совет кезеңінен бастап 30 жылға жуық үздіксіз басқарған Нұрсұлтан Назарбаев 2019 жылы наурызда президент өкілетін мерзімінен бұрын доғарып, өз орнына көп жылғы серігі, сол кезде сенат төрағасы болып отырған Қасым-Жомарт Тоқаевты президент етіп қалдырған. Тоқаев жаңа қызметтегі алғашқы шешімімен мемлекет астанасының атауын бірінші президенттің құрметіне Нұр-Сұлтан етіп өзгерткен. Тек 2022 жылғы Қанды Қаңтар оқиғасынан кейін Назарбаевтың бірқатар артықшылықтары жойылып, оның жеке басын дәріптеу үрдісі тыйыла бастады, сондай шаралардың бірі ретінде мемлекет астанасына бұрынғы атауы қайтарылған.

6 шілдеге қараған түні Ресей Украинаға 157 дронмен шабуыл жасады, олардың 117-сі жойылды, деп хабарлады Украина армиясының әуе күштері.

"Жаудың шабуылшы дрондары 19 нысанға тигені, әуеден атып түсірілген дрондардың 2 жерде құлағаны тіркелді", – деп айтылған ресми ақпаратта.

Харьков қаласына шабуыл салдарынан екі адам – 46 жастағы әйел мен сәби зардап шеккен. "2 ай 8 күндік қыз бала қатты күйзеліске тап болды. Оған медициналық көмек көрсетіліп жатыр", – деді облыстық әкімшіліктің басшысы Олег Синегубов.

Киев облысында үш адам зардап шекті. "35 жастағы ер адам арқасына, аяқ-қолына жарықшақ тиіп жараланды. 79 жастағы әйел мен 75 жастағы ер адам қатты күйзеліске түсті", – деп жазды облыс басшысы Николай Калашник.

Оның дерегінше, дрон шабуылы салдарынан екі көпқабатты тұрғын үй зақымданып, төрт гараж бен бір автокөлік жанып кеткен. Тағы үш көлікке зиян келтірілген.

Түн мезгілінде ресейлік дрондар Запорожье қаласы мен Запорожье ауданына да шабуылдады. Облыс әкімі міндетін атқарушы Иван Федоровтың айтуынша, шабуыл салдарынан жеке кәсіпорынның ғимараты ішінара қирап, қоймадағы мүлік пен ауыл шаруашылығы техникалары бүлінген.

Юрковка ауылында 89 жастағы әйел жараланып, бір тұрғын үй зақымдалған.

Украинаның Төтенше жағдайлар жөніндегі мемлекеттік қызметі Харьков пен Херсонда мұның алдындағы шабуылдардың зардаптарын жоюға барған құтқарушыларға Ресей әскері шабуыл жасағанын хабарлады. Өрт сөндіру көліктері зақымданғанымен, құтқарушылар аман қалған.