Шымкентте полиция №1 қалалық клиникалық ауруханасының бас дәрігері Абылай Донбайды уақытша тергеу изоляторына қамады. Бұл туралы ішкі істер министрлігіне сілтеме жасап, Tengrinews.kz агенттігі хабарлады.

Министрліктің мәлімдеуінше, дәрігердің үстінен «Трансұлттық қылмыстық топ жұмысына араласу» және «Адам мүшелерін заңсыз саудалау» бабы бойынша қылмыстық іс қозғалған. Ведомоство Абылай Донбайдың бүйрек алмастыру операцияларын қомақты қаржыға заңсыз жасағанын мәлімдеді.

«Сотқа дейінгі тергеу кезінде Қазақстанда 2017-2018 жылы адам органдарын заңсыз трансплантация жасаған қылмыстық топ болғаны анықталды. Өзбекстан, Қырғызстан, Украинаның жағдайы төмен азаматтары донор ретінде бүйректерін сатқан. Олардың органдарын жағдайы жақсы шетелдіктер, көбісі Израильден келгендер алған. Ал Донбай қылмыстық топпен алдын ала келісе отырып, әрекетінің заңсыз екенін біле отыра бүйректі алу және оны салу операцияларымен айналысқан. Ол қомақты ақыға заңсыз бүйрек алмастыру операцияларын жасаған» деп хабарлады ІІМ.

Министрлік осыған дейін ұсталған трансплантолог дәрігер Құттымұратов пен қылмыстық топтық мүшесі Қырғызстан азаматы Б.Тайсаловаға қылмыстық іс аяқталып қалғанын мәлімдеді.

Қазақстан заңына сай, қазақстандықтар шетелдіктерге орган беруге тыйым салынған. Қазақстан азаматы тек қазақстандықтарға орган бере алады.

Шымкенттік белсенді Нұржан Мұхаммедов белгісіз біреулер көлігінің терезесін шағып, жүргізуші орындығына иттің басын тастап кеткенін айтты. Белсенді полицияға шағым түсіргенін жеткізді. Шымкент қалалық прокуратурасы осы оқиға бойынша Қылмыстық кодекстің «Бұзақылық» бабы бойынша іс қозғалғанын, күдіктілер іздестіріліп жатқанын хабарлады.

Белсендінің сөзінше, «19 қараша түнгі сағат 00:30 шамасында сыртқа шыққанда көлігі бүлінбегенін байқаған. Таңертең балаларын мектепке алып бару үшін көлігін от алдырмақ болғанда ішінде иттің басын көрген».

- Көлік есігінің сыртына «Мал», үйдің қоршауына «Шестерка, сатқын!» деп жазған, көліктің екі дөңгелегін пышақпен жарғанын байқадым. Бұл – менің саяси көзқарасыма байланысты жасалған ескерту, қорқытып үркіту. Бұған дейін «Қытай экспансиясына» қарсы екенімді ашық айтып келдім. Әлі де айтамын, қарсымын, - дейді Нұржан Мұхаммедов Азаттыққа.

Оқиғаны естіген оннан аса белсенді түстен кейін Мұхаммедовтің ісін бақылауға алуды талап етіп қалалық прокуратураға барды. Наразы белсенділердің бірі Ерғали Құлбаев «Бұл жағдай басқа белсенділердің үйінде қайталанбауына ешкім кепілдік бермейді» деді.

Кезекші прокурор белсенділердің шағымын қабылдап алып, істі қалалық прокуратураның бақылауында екенін жеткізді.

Нұржан Мұхаммедов бұған дейін Шымкентте билікке қарсы және «Қытайдың Қазақстандағы зауыттарына қарсы» бірнеше рет наразылыққа шыққан (Қыркүйектің басында бірнеше қалада Қытайдың Қазақстандағы 55 жобасына қарсы наразылық шаралары өткен. Кейін билік осы шараға қатысқан ондаған белсендіні әкімшілік жауапқа тартып, бірнеше күнге қамаған). Сот Мұхаммедовті «бейбіт митинг өткізу ережесін бұзды» деп 10 және 5 тәулікке қамаған. Шымкент тұрғыны 2018 жылы шілде айында жанұясымен бірге қала әкімдігіне барып, «полицияның қудалауынан шаршағанын» айтып, өзін-өзі өртемек болған. Оны әкімдік қызметкерлері құтқарып қалған еді.

Қазақстанда 12 жылға сотталған Қырғызстан парламентінің экс-депутаты Дамирбек Асылбекуулы Қырғызстанға экстрадицияланды. Бұл туралы Азаттықтың Қырғыз қызметіне Жазаларды орындау мемлекеттік қызметі хабарлады.

Асылбекуулы Қырғызстанға 18 қарашада жеткізілген және қазір тергеу изоляторында отыр.

"Қазақстан сотының шешімін Қырғызстан Қылмыстық кодексімен сәйкестендіру үшін іс материалдары Жоғарғы сотқа жолданды. Сот шешіміне сай жаза мерзімі белгіленеді" деп хабарлады Қырғызстанның Жазаларды орындау мемлекеттік қызметі.

Қырғызстандық ақпарат агенттіктері Дамирбек Асылбекуулымен бірге тағы Қырғызстанның тағы екі азаматы экстрадицияланғанын жазды. Жазаларды орындау мемлекеттік қызметі растамады.

Дамирбек Асылбекуулу 2018 жылы 15-16 ақпанда бұрынғы Оңтүстік Қазақстан облысы мен Жамбыл облысында өткен арнайы операция кезінде қамауға алынған. Оған "Шекарадан контрабанда тауарын өткізбек болды" және "трансұлттық ұйымдасқан қылмыстық топқа қатысты" деген айып тағылған. Бұл іс бойынша барлығы 12 адам сотталған.

Талибан қозғалысы Кабулдағы Америкалық университетінің екі профессоры – 60 жастағы Кевин Кинг (АҚШ азаматы) пен 48 жастағы Тимоти Уиксті (Австралия азаматы) тұтқыннан босатқаны хабарланды.

Ауған билігі мен Талибан қозғалысының хабарлауынша, екі профессор 19 қарашада тәліптердің бақылауындағы Забул аймағы Наубахар ауданында босатылған. AFP ақпарат агенттігі полициядағы дереккөздеріне сілтеме жасап, екі профессорды америкалық тікұшақтар алып кеткенін хабарлады.

Талибанның өкілдері Ауғанстан билігі тұтқын алмасу кезінде тәліптердің үш өкілін қамаудан босатқанын мәлімдеді. Ауған билігі босатқандар – Анас Хаккани ("Хаккани" тобының жетекшісі Сиражуддин Хакканидің бауыры), Талибан қозғалысының белді мүшелері Хафиз Рашид Омари мен Қажы Милли Хан.

"Хаккани" тобы да Ауғанстанда бірнеше шабуыл ұйымдастырған. Бұл топ – Талибан қозғалысының бір бөлігі. АҚШ Хаккани» тобын 2012 жылы террорлық ұйым деп таныған.

Қажы Милли Хан 2011 жылы, Анас Хаккани мен Омари 2014 жылы Ауғанстанда қолға түскен. Хафиз Омари – Гуантанамо түрмесінде отырып шыққан Мұхаммед Наби Омаридің (қазір Катардың Доха қаласындағы Талибан кеңсесінің белді мүшесі) ағасы.

Алматы қаласы Алмалы аудандық соты елде тыйым салынған "Қазақстанның демократиялық таңдауы" (ҚДТ) қозғалысына қатысы бар деп айыпталған қала тұрғындары Оксана Шевчук, Гүлзипа Жаукерова, Әнуар Әшіралиев және Жазира Демеуованың бас бостандығын бір жылға шектеді. Үкім 19 қарашада шықты.

Бұған қоса, Жаукерова, Әшірәлиев және Демеуова бір жыл ішінде 100 сағат қоғамдық жұмысқа тартылады. Судья Құралай Дарханова Шевчуктің кішкене баласы барын ескеріп, оны 100 сағаттық жұмыстан босатты. Сот шешімі әлі күшіне енген жоқ, айыпталушы тараптың апелляциялық шағым түсіруге құқығы бар.

18 қарашадағы сот отырысында прокурор соттан төрт айыпталушының бас бостандығын екі жарым жылға шектеуді сұраған. Ал айыпталушылар тағылған айыптарды мойындамай, соттан өздерін ақтауды сұраған.

Сотта ісі қаралып жатқан 30 жастағы Оксана Шевчук, 51 жастағы Гүлзипа Жаукерова, мен 36 жастағы Әнуар Әшіралиев жаздан бері қамауда отыр. Ал 48 жастағы Жазира Демеуова кепілмен босатылған. Тамыз айында қазақстандық құқық қорғаушылар Жазира Демеуова, Гүлзипа Жаукерова, Әнуар Әшіралиев пен Оксана Шевчукті саяси тұтқындар тізіміне енгізген. Қазақстан билігі елде саяси тұтқындар барын жоққа шығарады.

18 қараша күні кешке Батыс Қазақстан облысының орталығы Орал қаласында полиция патрулінің көлігі көшенің жаяу адам өтетін тұсында 21 жастағы бойжеткенді қағып кеткен. Дәрігерлер жедел жәрдем көлігімен ауруханаға жеткізілген Лариса Бейсованың жағдайы ауыр дейді. Облыстық денсаулық сақтау басқармасының дерегі бойынша, бойжеткеннің бас сүйегі зақымданып, миы шайқалған. Ауруханада ес-түссіз жатқан қызға туыстарын әлі жолықтырмаған.

Сейсенбіге қараған түні жол апаты болған жерге барған жергілікті блогер Айболат Бөкенов көргенін смартфонға түсірген. Блогердің сөзінше, ол Оралдың Зачаганск деп аталатын ауданына жеткен кезде зардап шеккен қызды жедел жәрдем алып кеткен. Әлгі жерде полиция қызметкерлері тұрған. Бөкеновтің айтуынша, ол апат болған жерге барған облыстық полиция департаментінің бастығы Махсұтхан Аблазимовқа сұрақ қойған. Өзін түсіруге тыйым салған полиция шенеунігі блогердің смартфонын қолынан жұлып алып, қарамағындағы қызметкерлеріне апат болған жерде түсірілген жазбаларды өшіріп тастауды бұйырған. Бөкеновті әуелі медициналық тексеруден өткізуге апарған, кейін Зачаганск полиция бөлімшесіне жеткізіп, үстінен "полиция қызметкерінің талабына бағынбау" бабы бойынша әкімшілік құқықбұзушылық туралы хаттама толтырған. "Мен бөгет жасаған жоқпын, сұхбат алмақшы болдым" деді Азаттыққа Бөкенов 19 қарашада.

Сейсенбі күні түстен кейін облыстық полиция департаменті өзіне қарасты қызмет көлігі жол апатына ұшырағанын растады. Департаменттің баспасөз қызметіне сілтеген Tengrinews.kz сайты көлікті басқарған полиция аға лейтенанты Баймұқашевқа қатысты Қылмыстық кодекстің 345-бабы ("Жол жүрісі немесе көлiк құралдарын пайдалану қағидаларын бұзу") бойынша тергеу басталғанын хабарлады.

Бұған қоса полиция департаменті блогер Айболат Бөкеновтің "бейберекет қозғалып, өзі мен өзге адамдарға қауіп төндіргенін, полиция қызметкерлерінің іс-қимылын түсірмекші болып жол үстіне шығып кеткенін" айтып, "тергеуге кедергі келтірді" деп түсіндірген. Полиция өкілдері Бөкенов ескертуді елемей, "агрессия танытқан" және медициналық тексеру қорытындысы көрсеткендей, "масаңдау күйде болған" дейді.

Грузия парламенті ғимаратының алдында өткен наразылық акциясы кезінде ұсталған соң "полиция талабына бағынбау" және "бұзақылық" айыптары тағылған 37 адамның ісі бүгін, 19 қарашада Тбилиси сотында қаралады. Бұл туралы олардың адвокаты Георги Ониани айтты деп хабарлады Азаттықтың Грузин қызметі.

Дүйсенбі кешке Грузия ішкі істер министрлігі парламентке кіреберіс жерді "жасанды тосқауылдардан" тазартқаны туралы хабарлаған. "Заң шығарушы орган кедергісіз жұмыс істей алады" деп мәлімдеген министрлік.

18 қарашада грузин полициясы пропорционалды сайлау жүйесіне көшу туралы заң жобасын қабылдаудан бас тартқан парламент шешіміне қарсылық білдіріп парламент үйі алдында төрт күнге жалғасқан наразылық шеруін өткізген демонстранттарды су шашып таратқан. Полицияның арнаулы жасағы "Грузия жасасын!" деп ұрандаған наразыларды парламенттің маңайынан тықсыруға кіріскен. Көшеде наразылар мен полиция күші арасындағы қақтығыс қас қарайған соң да жалғасқан.

Зардап шеккен алты адамның арасында екі полиция қызметкері бар деп хабарлады Грузия ішкі істер министрлігі.

18 қарашада Алматы қаласының Жетісу аудандық соты "Нұр Отан" партиясы мен оның төрт мүшесінің үш белсендінің үстінен түсірген шағымын қанағаттандырды. Сотқа жауапкер болып қатысқан азаматтық белсенділер Санавар Закирова, Әлнұр Ильяшев және Марат Тұрымбетов биыл көктемде "Наше" право" деп аталатын партия құратынын жариялаған болатын. "Нұр Отан" партиясы мен оның төрт мүшесі үш белсендіні әлеуметтік желі мен ақпарат құралдарында "шындыққа сай келмейтін ақпарат жариялады" деп сотқа берген.

- "Нұр Отан" партиясы қоғамдық бірлестігінің талабы қанағаттандырылсын. Тамара Шакированың, Ержан Медеуовтің, Дидар Аққұловтың, Рәзия Бахибекованың талап арыздары ішінара қанағаттандырылсын, - деген шешім шығарды судья Орынғали дүйсенбі күні.

Сот "Наше право" партиясын құруға "Нұр Отан" партиясы тарапынан кедергі жасалды" деген ақпарат "Нұр Отан" партиясының іскерлік беделіне және сотқа талап арызбен жүгінген ұйымның төрт мүшесінің ар-намысына нұқсан келтірді" деп таныды.

"Нұр Отан" партиясының жауапкерден моральдық зардап келтіргені үшін өтемақы өндіріп алу туралы талабы арыз иесі өкілінің өтініші бойынша сотта қаралған жоқ.

Сот ұйғарымына сай, жауапкерлер шешім күшіне енген соң 10 күн ішінде өздерінің Facebook парақшаларында бұрынғы айтқандарын терістейтін ақпарат жариялауға міндетті. Бұған қоса сот жауапкерлерді талап арыз берген "Нұр Отан" партиясының төрт мүшесінің әрбіріне бір жарым миллион теңгеден (шамамен 3875 доллар) ортақтасып төлеуді міндеттеді. Сот шешімі күшіне енген жағдайда жауапкерлер "Нұр Отан" партиясына сот шығыны үшін 60 мың теңгеге жуық ақша төлеуі тиіс.

Жауапкерлер соттан талап арызды қанағаттандырудан толық көлемде бас тартуын сұрады.

Оқи отырыңыз: "Нұр Отан" партиясы іскерлік беделін сотта даулайды

Бұған дейін сот жауапкерлердің судьяларға сенімсіздік білдірген өтінішін кері қайтарған. Жауапкердің бірі Әлнұр Ильяшев бұл судьяларды қызметке бұрын Қазақстан президенті болып тұрған кезінде "Нұр Отан" партиясының қазіргі төрағасы Нұрсұлтан Назарбаев тағайындағанын алға тартып, Жетісу аудандық соты судьяларына түгелдей сенімсіздік білдіретінін мәлімдеген еді.

Қазақстанда судьяны қызметке ел президенті тағайындайтынын сынап жүрген құқық қорғаушылар мен азаматтық белсенділер судьяны сайлау жүйесін енгізу керек деп санайды.

Нұрсұлтан Назарбаев биыл наурызда Қазақстан президенті қызметі өкілетін мерзімінен бұрын доғарған, бірақ елдің Қауіпсіздік кеңесін әлі басқарып отыр. "Нұр Отан" партиясының талап арызы бойынша сот ісі Алматының Жетісу аудандық сотында 30 қыркүйекте басталған. Дүйсенбі күні сот шешімі жарияланған отырысқа үш жауапкерден тек Әлнұр Ильяшев қана қатысты.

Биыл көктемде белсенді Санавар Закирова "Наше право" партиясын құру және құрылтайын өткізу туралы бастама көтеріп, ақпарат жариялағалы бері түрлі кедергілерге тап болғанын мәлімдеген. Партия құрылтайы өтеді деп алдын ала хабарланған жерді 9 наурыз күні полиция қоршауға алып, белсендінің өзі қуғынға ұшырады. Біраз уақыт өткен соң белсенділер "жаңа партия құруға кедергі жасады" деп айыптап, Алматы қаласы әкімін, Бостандық ауданы прокуратурасын, Алматы қаласының полиция департаменті мен "Нұр Отан" партиясының Алматыдағы филиалын сотқа берді.

Қазіргі кезде Қазақстанда ресми тіркелген алты саяси партия бар. Қазақстанның бұрынғы президенті Нұрсұлтан Назарбаев басқаратын, саяси алаңда үстем күшке айналған "Нұр Отан" мен билікшіл тағы екі ұйым – "Ақ жол" және Қазақстанның коммунистік халық партиясы үшеуі парламентте отыр. Заң бойынша, партия құрғысы келгендер алдымен мың адам қатысқан құрылтай өткізуі, оған Қазақстан облыстары, астанасы мен республикалық маңыздағы қалаларының кемінде үштен екісінен өкілдер қатысуы тиіс. Мемлекеттік тіркеуден өту үшін партияның кемінде 40 мың мүшесі болуы шарт.

Қазіргі уақытта Сирия аумағында Қазақстанның 90-нан астам азаматы (63 пайызы әйелдер) бар, оның 15-і (екеуі ер адам) лагерьлер мен түрмелерде және 6 әйел Иракта қамауда отыр. Азаттықтың сауалына Қазақстанның ұлттық қауіпсіздік комитеті осындай деректермен жауап берді.

ҰКК-нің жауабына қарағанда, Сирия мен Ирактан Қазақстанға 277 ересек адам (57 ер адам, 220 әйел адам) және 547 кәмелет жасқа толмаған бала қайтарылған. Оның 44-і (34 ер адам, 10 әйел адам) "террор топқа және шетелдегі қарулы қақтығысқа қатысты", "терроризмді насихаттады және қаржыландырды" деген айыппен 1 жылдан 11 жылға дейін бостандықтарынан айырылған.

Сонымен қатар, тағы да 35 адам (23 ер адам, 12 әйел) тергелген, оның екеуінің жасы кәмелетке толмаған. Сирия мен Ирак аумағындағы жанжал ошақтарынан оралған 198 әйел мен 545 бала Қазақстанның бейімдеу, оңалту орталықтарында болған.

2019 жылдың қаңтарынан бастап, Қазақстан бірнеше рет арнайы "Жусан" операциясы арқылы Сирия мен Ирак аумағынан азаматтарын қайтарып ала бастаған болатын.

АҚШ-тың мемлекеттік хатшысы Майк Помпео 18 қарашада Израиль басып алған Иордан өзенінің Батыс жағалауындағы еврей қоныстары жайлы АҚШ ұстанымы өзгергенін хабарлады. Вашингтон мұнан әрі еврей қоныстары халықаралық құқықты бұзып тұр деп санамайды. Помпео Батыс жағалау мәртебесі Израиль мен палестиналықтар арасындағы келіссөзде анықталуы керек деп есептейді.

Вашингтонның бұл шешімі бұрынғы президент Барак Обама әкімшілігінің ұстанымынан түбегейлі өзгеше дейді Би-би-си. Палестина автономиясының жетекшісі Махмұд Аббастың өкілі АҚШ-тың бұл шешімін "халықаралық құқыққа қайшы келетін шешім" деп атады.

АҚШ-тың шешімін Израиль мақұлдады. Израиль премьер-министрінің кеңсесі "тарихи қатенің енді түзетілгенін" мәлімдесе, қыркүйектегі сайлауда жеңген "Кахоль - Лаван" партиясының жетекшісі Бенни Ганц те Помпео мәлімдемесін құптады.

Мәскеу мемлекеттік университетінің студенттері, аспиранттары мен оқытушылары ашық хат жариялап, университет ректорын сайлау құқығын қайтаруды талап етті. Хат авторларының сөзінше, қарапайым қызметкерлер оқу орнының жұмысына ықпал ете алмайтын болғалы Мәскеу мемлекеттік университетінде ғылыми зерттеу, шығармашылық атмосфераға кері әсер ететін "жаппай бақылау, сөз тасуды ынталандыру, жаппай күдікпен қарау белең алған".

"Мәскеу мемлекеттік университетінің автономиясын өз бетімізбен қайтара алмаймыз, өйткені елдегі кез келген өкілді биліктен айырылғанбыз. Біз "аяғымызбен" ғана дауыс бере аламыз, университеттің жүздеген түлектері, аспиранттары мен қызметкерлері ғылыми зерттеумен айналысу үшін шетелге кетіп жатыр. Біз мұнан әрі үнсіз қала алмаймыз. Бұл үндеуімізді депутаттарға, сенаторларға, министр мен президентке дейін қолында билігі бардың бәріне, азаматтық қоғамға арнап отырмыз. "Мәскеу мемлекеттік университеті туралы" федералды заңды өзгертсін: ММУ ректорын ұжым сайласын; ұжымға университет жарғысын дербес бекіту құқығы берілсін; оқуға, ғылыми жұмыспен шұғылдануға жағдай жасалсын" дейді ашық хат авторлары.

Мемлекеттік думаның білім саласы бойынша комитеті 14 қарашада Мәскеу мемлекеттік университетінің 65 жастан асқан (ректор қызметін атқарушының шекті жасы) ректорының өкілетін Ресей президентінің бірнеше қайтара ұзартуына мүмкіндік беретін түзетуді мақұлдауды сұраған.

Мәскеу мемлекеттік университетінің 80 жастағы ректоры Виктор Садовничийдің өкілеті 2019 жылы желтоқсанда аяқталады. Мәскеу мемлекеттік университетінің ректорын сайлау 2009 жылы тоқтатылған.

Еуродақ Белоруссияның мерзімінен бұрын өткен парламент сайлауында халықаралық стандарттар бойынша дауыс беру мүмкіндігі пайдаланылмады деп бағалады. Бұл бағаны Еуропа қызметінің сыртқы саяси жұмыстар бойынша өкілі Майя Косьянчич жариялады.

Еуродақ "Белоруссия президентінің 2020 жылғы сайлауын жаңа ереже бойынша өткізу үшін" билікті сайлау реформаларын тездетуге шақырды.

Бұған дейін Еуропадағы қауіпсіздік пен ынтымақтастық ұйымының сарапшылары Белоруссиядағы парламент сайлауын халықаралық стандаттарға сай келмейді деп бағалаған. Бақылаушылар "сайлау процесінің объективтілігіне кепілдік берілмегенін", "халықтың негізгі бостандықтары, ой-пікір, таңдау еркіндігі ескерілмегенін" атап өткен.

17 қарашада Белоруссияның ұлттық парламентінің төменгі палатасы сайланды. Парламентке оппозиция өкілдері өтпеді.

Қазақстанда тыйым салынған "Қазақстанның демократиялық таңдауы" (ҚДТ) қозғалысына қатысы бар деп айыпталған төрт тұрғынның сотында прокурор Мұхит Рысбеков әр айыпталушының бас бостандығын екі жарым жылға шектеуді сұрады. 18 қараша кешкісін өткен отырыста Рысбеков судьядан шешім шығарғанда айыпталушылардың сотқа белсенді қатысқанын, кішкентай балалары барын ескеруді сұрады.

Прокурордың пайымдауынша, айыпталушылардың "ҚДТ қозғалысының жұмысына араласқаны толық дәлелденген". Бұдан бөлек, Рысбеков айыпталушылардың "тергеу кезінде қысым жасалды" деген сөзіне де күмән келтірді.

Сот кезінде адвокат Ғалым Нұрпейісов сотқа экс-банкир, Қазақстан билігін сынаушы, 10 жылдан бері шетелде тұрып жатқан Мұхтар Әблязовты (ҚДТ қозғалысының жетекшісі) видео арқылы қосып, жауап алуды сұрады. Судья Құралай Дарханова адвокаттың шағымын қанағаттандырды, бірақ Әблязовтың сотқа келуін талап етті.

Айыпталушылар тағылған айыптарды мойындамады, соттан өздерін ақтауды сұрады. Адвокаттары да олардың сөзін қолдады.

Сот үкімі 19 қарашада шығуы тиіс.

Сотта ісі қаралып жатқан 30 жастағы Оксана Шевчук, 51 жастағы Гүлзипа Жаукерова, мен 36 жастағы Әнуар Әшіралиев қамауда отыр. Ал 48 жастағы Жазира Демеуова кепілмен босатылған. Тамыз айында қазақстандық құқық қорғаушылар Жазира Демеуова, Гүлзипа Жаукерова, Әнуар Әшіралиев пен Оксана Шевчукті саяси тұтқындар тізіміне енгізген. Қазақстан билігі елде саяси тұтқындар барын жоққа шығарады.

18 қарашада Алматыдағы Адам құқығын қорғау бюросында бір топ құқық қорғаушы мен белсенді баспасөз жиын өткізіп, Талдықорған-Өскемен арасында жол салып жатқан "Citic Construction" компаниясының Қытайдан келген жұмысшыларымен төбелесіп, қамауға алынған Қызылағаш ауылының бес жігітін сотқа дейін кепілдікпен босату туралы өтінішінің ескерусіз қалғанын айтты.

Жиынға келген адвокат Төлеген Берліқожанов "10 қазан күні екі айға қамау туралы шешім шығарған Алматы облысы Ақсу аудандық соты "егер туыстары кепіл қойса оларды қамаудан босатуға мүмкіндік барын" айтқан. Бірақ тергеушілер түрлі себеппен кепілмен босатпай отыр" деді.

Жиын өткізгендер соттан оларды кепілмен босатуды сұрады.

Адвокаттың сөзінше, бес жігіттің үстінен қазір Қылмыстық кодекстің "қару я суық қару қолданып денсаулыққа зиян келтіру" (293 баптың 3-тармағы) айыбымен қылмыстық іс қозғалған. Бұл бап бойынша үш жылдан жеті жылға дейін бас бостандығынан айыру жазасы қарастырылған.

Жиынға келгендердің айтуынша, бес жігітке де кепіл ретінде үй қойылған және сотпен кепілмен босату туралы келісім де болған.

Алматы облыстық полиция департаменті бұл жиынға қатысты қандай да бір мәлімдеме жасаған жоқ. Департаменттің баспасөз қызметі Азаттық тілшісінен ресми хат жолдауды сұрады.

Жергілікті ақпарат құралдарының хабарлауынша, 2019 жылдың 8 қазан күні Қызылағаш ауылының бес тұрғыны Қытайдың жиырма шақты азаматын соққыға жығып, оның 11-і жеңіл, үшеуі орта деңгейде жарақаттанған.

Алматы қалалық полиция департаментінің баспасөз қызметінің мәлімдеуінше, жанжал алдымен Қытайдың төрт жұмысшысы арасында басталып, кейін төбелеске ұласқан. Барлығы – "Citic Construction" компаниясының жұмысшысы. Төбелестен Қазақстанда тұрақты тұруға рұқсаты бар Қытай азаматы, этникалық қазақ жарақаттанған.

Департаменттің мәліметінше, "келесі күні жергілікті тұрғындар мен "Citic Construction" компаниясында жұмыс істейтін Қазақстан азаматтары "істің байыбына бармай Қытайдан келген жұмысшыларды ұрып-соққан". Этникалық қазақпен төбелескен Қытай азаматтары әкімшілік жазаға тартылып, 10 күнге қамалған. Кейін олар елден шығарылғаны да хабарланған. Тексеріс кезінде "Сitic Constraction" компаниясында 33 шетелдік заңсыз жұмыс істеп жүргені анықталған.

Баспасөз жиынын өткізушілер Қытай азаматтарының әкімшілік жазаға тартылғанын, ал Қазақстан азаматтарына қылмыстық іс қозғалғанына да наразылық білдірді. Алматы облыстық полиция департаменті Қытай азаматтарына не үшін әкімшілік жаза қолданылғанын, ал Қазақстан азаматтарына қылмыстық іс қозғалғанын нақты түсіндірмеді.

Бұған дейін де Қазақстанда жергілікті және шетелдік жұмысшылар арасында жанжал болған. Маусымның соңында Атырау облысы Теңіз кенішінде жергілікті және шетелдік жұмысшылар арасындағы төбелестен, ресми дерек бойынша, 40 адам зардап шеккен.

Оқи отырыңыз: Билік шетелдік жұмысшылармен болған жанжалдың себебін айтпады

12 тамызда Қарағанды облысы Жәйрем тау-кен комбинатында жергілікті тұрғындар мен шетелдік жұмыстар төбелесіп, "бірнеше адам жеңіл жараланған". Қазақстан екі билігі екі төбелесті де "тұрмыстық жанжал" деген.

Гонконгтегі наразылықтан кейін осы елде оқып жатқан қазақстандық студенттер елге оралып жатыр. Сыртқы істер министрлігінің хабарлауынша, қазір қазақстандық 118 студент елге келген. Тағы 48 студент жақын күндері Қазақстанға қайтпақ.

Министрліктің мәлімдеуінше, Гонконгтен Қазақстанға оралған студенттер 2020 жылдың қаңтарына дейін оқуын тоқтатқан, кейбірі қашықтықтан оқу формасына көшкен. Қазақстандық студенттерді елге қайтару, оларды аэропортқа жеткізу шараларымен Қазақстанның Гонконгтегі елшілігі мен қазақстандық студенттер қауымдастығы айналысқан.

Соңғы күндері Гонконгте билікке қарсы наразылық күшейді. Наразылар елдегі университеттерде бекініп алған.

Гонконг полициясы 18 қарашада осы қаладағы үкіметке қарсы демонстранттар бекініп алған политехника университетінен оларды ығыстырып шығаруға кірісті. Политехника университетіндегі кампусты полиция қоршап, наразыларға жас ағызатын газ бен су шашты. Бұған қоса полиция егер «тәртіпсіздікке қатысушылар» адам өміріне қауіпті қару пайдалануды доғармаса, онда қарудан оқ атуға мәжбүр болатыны туралы ескерткен. Билікке қарсылық танытып жатқан наразылардың атқан жебесі полиция қызметкерінің аяғына тиген.

Соңғы бес айдан бері жалғасып жатқан наразылық шарасында Гонконг жұрты биліктен демократияға бастар нақты қадамдар талап етеді. Шерушілер Қытайдың Гонконгтің ішкі ісіне араласқанына да наразы.

Америкалық New York Times газеті Қытайдың Шыңжаңдағы лагерьлерге қатысы бар құпия құжатты жариялады. Басылымның жазуынша, 400 беттен асатын 24 құжатты редакцияға аты-жөнін айтпаған Қытай шенеунігі берген.

Құжаттарды зерттеген басылым Шыңжаңдағы түркітілдес ұлттарды қудалауға Қытай басшысы Си Цзиньпин бұйрық бергенін жазады.

"2014 жылы наурызда Шыңжаңда [Куньмин қаласында] ұйғырлар пойыз вокзалында шабуыл жасап, 30 адам мерт болды. Бір айдан соң Си Цзиньпин Шыңжаңға барып қайтты. Кейін ол шенеуніктермен жеке жиындар өткізіп, барлық әдісті пайданалып, терроризм және сепаратизммен күресуге бұйрық берген" деп жазды басылым.

New York Times жариялаған құжаттарда түркітілді азаматтар тұратын аудандарды ұдайы тексеру қажеттігі айтылады. Құжаттар арасында отбасы мен туыстары лагерьлерге қамалған, өздері шетелде оқитын студенттерге шенеуніктердің не деп жауап беру керегі де көрсетілген. Нұсқаулық бойынша, "Отбасым қайда?" деген студентке шенеунік "Олар үкімет құрған оқу орталығында" деп жауап беруі керек.

Олар студенттерге "Тәртібіне қарай туыстарыңның орталықта отыру мерзімі ұзаруы да, қысқаруы да мүмкін" деуі тиіс.

Нұсқаулықта "Орталықтағы сабақ қатаң бақылауда өтеді. Отырғандар әбден түзеліп шықпайынша, сыртқа шыға алмайды. Егер жақындары қаласа видео байланыс орната аламыз" деп жазылған.

Шенеуніктер орталықта отырғандарғандардың жақындарына "туысқаныңыз оқып шыққан соң өздерінің жеке бизнесін ашып не жақсы жұмыс тауып айына 3 мыңнан 5 мың юань (шамамен 427-710 доллар) пайда табады. Олар қазір бұл оқуды дұрыс түсінбеуі мүмкін, бірақ үлкен өзгеріспен шығады. Болашақта қоғамды, көршісін, достарын сыйлайтын адамға айналады. Олар тіл оқып, кәсіп меңгергені үшін ақша төлемейді. Олардың тамағын, оқуын, жатар орнын билік көтеріп алады" деп жауап беруі тиіс.

Құжаттарда "оқу орталығына қамалғандар ешқандай қылмыс жасамаған, бірақ оларды радикализм вирусынан емдеу керек" деп жазылған.

Пекин бұл құжаттарға қатысты әзірге қандай да бір комментарий бермеді.

2017 жылдың көктемінен бастап Қытайдың Шыңжаң аймағында аз ұлттарға, соның ішінде этникалық қазақтарды "саяси лагерьге" қамай бастағаны туралы хабар тараған. Өткен жылы БҰҰ Қытайдың Шыңжаңда миллионға жуық этникалық ұйғыр мен өзге де түркітілдес ұлт өкілдерін "саяси тәрбие лагерьлерде" ұстап отырғанын мәлімдеген. Бастапқыда мұндай ақпаратты терістеген Пекин кейін оны "экстремизмге қарсы шара" деп түсіндірген және саяси лагерьлерді "тіл үйреніп, кәсіпке баулитын" орталықтар деп атаған.

Қазан айының соңында 23 мемлекет (арасында АҚШ пен Еуропа елдері де бар) ортақ мәлімдеме жасап, Пекинді Шыңжаңдағы ұйғырлар мен өзге де мұсылман топтарды қудалауды тоқтатуға шақырған.

18 қарашада Алматы қалалық сотының судьясы Інжу Уәлихан оппозициялық белсенді Балташ Тұрсымбаевтың №2 Алмалы аудандық сотының ұйғарымын жоюды талап еткен апелляциялық шағымын қанағаттандырмады. Балташ Тұрсымбаев "полицейлер 9 және 12 маусымда мені заңсыз ұстады" деп №2 Алмалы аудандық сотына шағымданған. Бірақ аудандық сот "полицияның әрекеті заңды" деп бұл шағымды қараудан бас тартып, ұйғарым шығарған. Кейін Тұрсымбаев аудандық соттың ұйғарымын жоюды талап етіп, Алматы қалалық сотқа арызданған.

Тұрсымбаев сот отырысында "полиция мені 12 маусымда Алматыдағы кафелердің бірінде шай ішіп отырған жерімнен алып кетті, құжаттарын көрсеткен жоқ, құқығымды бұзды" деді. Тұрсымбаевтың қорғаушысы Маржан Аспандиярова "Тұрсымбаевтың конституциялық құқығы тапталғанын" айтты.

Кейін судья №2 Алмалы аудандық сотының ұйғарымын күшінде қалдырып, Тұрсымбаевтың шағымын қанағаттандырмады.

Жауапкер тарап – Алматы қалалық полиция департаментінен, №2 Алмалы аудандық сотынан отырысқа ешкім келмеді. Сотта Тұрсымбаевтың қорғаушысы Маржан Аспандиярова "шешімнің саяси астары барын" айтты. Ал Тұрсымбаев "сот шешімі алдын ала шығып қойған, енді Жоғарғы сотқа шағымданамыз. Олар да қанағаттандырмаса, одан әрі БҰҰ-ға шағымданамыз" деді.

Балташ Тұрсымбаев 1991-92 жылдары Қазақ ССР-і премьер министрінің орынбасары, 1992-93 жылдары ауыл шаруашылық министрі, 1995-96 жылдары Қауіпсіздік кеңесінің хатшысы болған.

9 маусымда, Қазақстанда кезектен тыс президент сайлауы өткен күні, полиция наразылыққа шыққан адамдарды ұстаған. Ішкі істер министрлігі 9-13 маусымда елде "рұқсат етілмеген митингіге қатысқан" төрт мыңға жуық адам ұсталғанын хабарлаған. Наразылыққа шыққандар кезектен тыс президент сайлауының қорытындысына күмән келтіріп, биліктен түбегейлі өзгеріс талап еткен. 9-13 маусымда полиция белсенділерді алдын ала ұстап, бөлімшеге апарып тергеген.

Бұған дейін де Қазақстанның түкпір-түкпірінде азаматтар полицейлердің сол кездегі әрекетіне шағымданған. 13 маусымда ішкі істер министрлігі "митинг кезінде полицейлер заңға сай әрекет етті" деп мәлімдеді.

18 қарашада демократиялық партия құрғысы келгендердің Қызылордадағы жиынында белгісіз біреулер дау шығарып, жиынға кедергі келтірді. "Қазақстанның демократиялық партиясын" құратынын жариялаған белсенді Жанболат Мамай жиынға Skype арқылы қатысты (Мамай билікті сынаушы шетелде тұратын Мұхтар Әблязовтан "ақша алып, газет шығарды" деп үш жылға бас бостандығы шектелген. Оның пробациялық мерзімі аяқталмағандықтан Алматыдан басқа қалаға шыға алмайды).

Мамай Skype арқылы партияның бағдарламасын таныстыруы тиіс еді. Мамайдан бөлек жиынға құқық қорғаушы Инга Иманбай, Сәкен Алдашбаев, Өмірзақ Асанов қатысты.

Бастамашыл топ өкілдері партия құру мақсаттары мен алдағы жоспарлары туралы айтып жатқанда келгендердің бірі "партияны кім қаржыландырады?" деп сұрақ қойды. Мамай Skype арқылы "нақты қаржыландыру көзі жоқ, бірақ қолдау білдіргісі келетін кәсіпкерлер, әр облыстан көмектескісі келетін азаматтар бар... Ал жалпы біз көп қаржыны қажет етпейтін саяси партия құрамыз" деп жауап берді.Сұрақ қойған адам бастамашыл топты "партия құрғанша жағдайы төмен халыққа көмектесуге шақырды".

Тағы бірнеше адам "бұл қуыршақ партия болып кетеді, нақты жұмыс жасамайды. Осы партия құрылса, халықтың бүкіл мәселесі жоқ болып кететін сияқты" деп айыптап, шу шығарды.

Бастамашыл топ сұраққа жауап бергісі келіп еді, белгісіз адамдар біраз уақыт жауап беруге мұрсат бермеді. Кейін Мамай "партияның мақсаты сайлауға түсу емес, мақсатымыз – елге демократиялық өзгеріс әкелетін халық партиясын құру. Партияда бір адам шешім шығармайды" деді. Осы жауаптан соң дау қайта жалғасты. Бастамашыл топ белгісіз адамдарды сабырға шақырып еді, бірақ олар "Қолдамаймыз!" деп айғайлады. Осыдан соң ұйымдастырушылар жиналысты тоқтатып, талқылауды Қызылордадағы жеке үйлердің бірінде жалғастырды.

Кейін Инга Иманбай Facebook желісінде жеке үйдегі жиыннан кейін партияның Қызылордадағы штабы құрылғанын жазды.

Жанболат Мамай 16 қазанда Алматыдағы жиында "Қазақстанның демократиялық партиясын" құратынын мәлімдеген. Кейін олардың Ақтөбедегі жиынының алдында бастамашыл топ өкілдеріне "қысым жасалғанын" хабарланған. Шымкенттегі жиынында да біраз дау-дамай болған.

Қазір Қазақстанда "Нұр Отан", "Ақ жол", Коммунистік халықтық партия, "Бірлік", "Ауыл", ЖСДП және "Азат" партиялары ресми тіркелген. Оның үшеуі - "Нұр Отан", "Ақ жол" және Коммунистік халықтық партияның Қазақстан парламентінде фракциялары жұмыс істейді.

Қазақстан заңына сай, партия құрғысы келгендер алдымен мың адам қатысқан құрылтай өткізуі тиіс. Билік 40 мың мүшесі бар партияларды ғана ресми тіркейді.

Қазақстанда тыйым салынған "Қазақстанның демократиялық таңдауы" (ҚДТ) қозғалысына қатысы бар деп айыпталған төрт адамның ісі бойынша өтіп жатқан сот процесінде 18 қарашада адвокат Ғалым Нұрпейісов тіркелмеген осы ұйымның лидері, Қазақстан билігін сынаушы бұрынғы банкир, соңғы 10 жылдан бері шетелде тұрып жатқан Мұхтар Әблязовтан жауап алу туралы өтініш берді.

Сотта ісі қаралып жатқан төрт адамға негізгі айып Әблязов пен ол басқаратын ҚДТ ұйымына байланысты тағылып отырғанын алға тартқан адвокат судьядан сотталушылардан жауап алмас бұрын Әблязовтан видеобайланыс арқылы жауап алуды сұрады. Нұрпейісовтің өтінішін оның әріптестері мен айыпталушылар – 30 жастағы Оксана Шевчук, 51 жастағы Гүлзипа Жаукерова, 48 жастағы Жазира Демеуова мен 36 жастағы Әнуар Әшіралиев қолдады.

Прокурор Мұхит Рысбеков Мұхтар Әблязовтің бұл процеске қатысушы немесе іс бойынша куә емес екенін алға тартып, соттан адвокаттың өтінішін қанағаттандырмауын сұрады.

Судья Құралай Дарханова қорғаушы тараптың өтінішін елемеуге соттың хақы жоғын, сондықтан адвокат Нұрпейісовтің өтініші тек Мұхтар Әблязовтің өзі Алматының Алмалы аудандық сотына куәлік етуге келген жағдайда ғана қанағаттандырылатыны туралы мәлімдеді.

Адвокат Нұрпейісов Қазақстанда бірнеше қылмыс жасаған деген айыппен өмір бойына түрме жазасына кесілген, ол айыптарды жоққа шығарған Әблязовтан қашықтан жауап алуға соттың келісімін алуға тырысқанымен судья Дарханова оған көнбеді.

Бұдан соң сот айыпталушылардан жауап алуға кірісті. Сот процесінде әлі жауап алынбаған үш адамның арасынан алғашқы болып Әнуар Әшіралиевтің жауабы тыңдалды. Үшінші топ мүгедегі Әшіралиев ҚДТ-ға қатысы барын жоққа шығарды, бірақ Мұхтар Әблязовтің халықтың өмір сүру деңгейін көтеру қажеттігі жайлы "жақсы нәрселер" айтқанын мәлімдеді.

Әшіралиев осы іс бойынша айыпталып отырған басқа адамдармен байланысы жоғын, бірақ олардың ұстанымы мен жағдайына тілектестік білдіретінін айтты.

Мұның алдында, 15 қарашада өткен сот отырысында сот сұрағына жауап берген айыпкер Жазира Демеуова қамалған кезде қысым мен қоқан-лоқы көргенін мәлімдеп, сотқа дейінгі тергеуге берген жауабынан бас тартқан. Демеуова қазір үйқамақта отыр.

Ал осы іс бойынша айып тағылған Шевчук, Жаукерова мен Әшіралиевтің бұлтартпау шарасын Алматы соты биыл 4 шілдеде өзгерткеннен кейін үшеуі үйқамақтан тергеу абақтысына ауыстырылған болатын. Тамызда қазақстандық құқық қорғаушылар Жазира Демеуова, Гүлзипа Жаукерова, Әнуар Әшіралиев пен Оксана Шевчукті саяси тұтқындар тізіміне енгізген. Қазақстан билігі елде саяси тұтқындар барын жоққа шығарады.

Гонконг полициясы 18 қарашада осы қаладағы үкіметке қарсы демонстранттар бекініп алған политехника университетінен оларды ығыстырып шығаруға кірісті. Демонстранттар өздеріне қарай бет алған полицияға жанармай құйылған бөтелкелер лақтырып, салдарынан ғимараттың кіреберісінде өрт шыққан. Екі күнге жуық жалғасқан қарсыласудан кейін өз дегенінен қайтпай отырған екі жақтың арасындағы қақтығыс қантөгіске ұласуы мүмкін деген қауіп күшейген.

Қаланың өзге аудандарында демонстранттардың аралды Коулун түбегімен жалғастыратын негізгі жол – Кросс-Харбор туннелін жауып тастағанына аптаға таяған. Жексенбі күні Гонконгтің орталығында қозғалысты қолдаушылар шағын бейбіт акция өткізді.

Политехника университетіндегі кампусты полиция қоршап, наразыларға жас ағызатын газ бен су шашты. Бұған қоса полиция егер «тәртіпсіздікке қатысушылар» адам өміріне қауіпті қару пайдалануды доғармаса, онда қарудан оқ атуға мәжбүр болатыны туралы ескерткен. Билікке қарсылық танытып жатқан наразылардың атқан жебесі полиция қызметкерінің аяғына тиген.

Соңғы бес айдың ішінде үкіметке қарсы шерулер, наразылардың айтуынша, биліктегі Қытай коммунистік партиясы тарапынан Гонконгтегі азаматтық бостандықтарға төнетін қауіпке қарсы қозғалысқа ұласқан. 1997 жылдан бері автономиялық аумаққа алғаш рет табан тіреген Қытай әскері 16 қарашада демонстранттар бекінген Гонконг баптистер университеті қасындағы баррикадаларды бұзып жатқандарға қосылған болатын.

Гонконг – 1997 жылы Қытайдың қоластына өткен, алайда автономиялық мәртебеге ие бұрынғы британ колониясы. Гонконг тұрғындары Қытайдың құрлықтағы бөлігінде тұратындардың қолы жетпейтін азаматтық бостандықтарды пайдаланады. Қарсылық шеруіне қатысушылар Қытай билігі осы еркіндіктерді біржола жояды деп қауіптенеді.

Қарағанды облысында "АрселорМиттал Теміртау" (АМТ) компаниясына қарасты "Қазақстан" шахтасында жұмысшы мерт болды деп хабарлады компанияның баспасөз қызметі. Хабарламада қазандыққа қызмет көрсету жөніндегі шебер болып істеген ол адам 16 қарашада жұмыс орнында қаза болғаны ғана айтылған. Төтенше оқиғаның жай-жапсары туралы өзге ақпарат жоқ. Компания адам қазасына апарып соққан оқиғаны тексеру үшін мемлекеттік комиссия құрылғанын хабарлады.

Жергілікті ақпарат агенттіктерінің хабарлауынша, марқұмның денесі көмір салатын бункерден табылған.

6 қарашада АМТ компаниясының Қарағанды облысындағы "Саран" шахтасында бір шахтер жұмыс орнында қазаға ұшыраған болатын. Компания оны "жазатайым оқиға" деп атаған. Сол кезде де төтенше оқиғаны тексеретін комиссия құрылғаны жайлы хабарланған.

АҚШ Иранда бензин бағасының қымбаттауына наразы азаматтарға биліктің күш қолданып, интернет пен мобильді байланысты өшіргенін айыптады. Ақ үй 17 қарашада бейбіт наразылық акциясына шыққан Иран халқын "қолдау" білдіретіні туралы мәлімдеме таратты.

"Демонстранттарға қарсы күш қолдануды және байланысты шектеуді айыптаймыз" деп мәлімдеді Ақ үй әкімшілігі.

Иран үкіметінің бензин бағасын қымбаттатып (бір литр бензин 13 центке қымбаттады), жанар-жағар майды сатуға шектеу енгізуі тұрғындардың наразылығын тудырды. Хабарларға қарағанда, жүзге жуық елдімекенде қарсылық акциялары өткен. Иран билігі жаппай наразылыққа қатаң шара қолданатынын ескертті.

Иранның рухани көсемі аятолла Әли Хаменеи 17 қарашада үкіметтің бензин бағасын қымбаттату туралы шешімін қолдайтынын мәлімдеді. Наразылық барысында "бірнеше адам өліп, кей нысандар қиратылғанын" айтқан Хаменеи демонстранттарды "баскесерлер" деп атады. Ол "қоғамға іріткі салған" Иранның "жауларын" айыптады.

Иранның Фарс жаңалықтар агенттігі мыңға жуық адам тұтқындалды деп хабарлады. Мемлекеттік басылымдар "наразылық кезінде жүзден астам банк пен дүкен өртенген" деген ақпарат таратты. Бұған дейін ресми орындар наразылық акциясы кезінде бір адам қаза тапқан деп хабарлаған. Алайда белсенділер бірнеше адамның өлгенін айтты. Ондаған адам зардап шеккен.

Әлеуметтік желілерде жанар-жағар май бекеттері мен банк мекемелері өртеніп, полицейлер мен наразылардың қақтығысқаны туралы видеолар мен суреттер тарады.

Беларусте парламент сайлауы өтетін күні, 17 қарашада президент Александр Лукашенко 2020 жылы өтетін президент сайлауына тағы да түсетінін хабарлады.

Минскіде журналистер алдында сөйлеген ол "президент сайлауы қарсаңында Конституцияны өзгерту ақымақтық болатынын және халық қаламаса билікке жабысып қалмайтын айтты. 65 жастағы мемлекет басшысы "креслоны қолы қалтырағанша ұстап отыру" ойында жоқ екенін мәлімдеді.

Лукашенко Беларусьті 1994 жылдан басқарып келеді. Ол осыған дейін бес рет президент сайлауына қатысқан. 2004 жылы референдумда Беларусь халқы Лукашенконың президент сайлауына шексіз қатысқанын қалайтынын білдіріп, "дауыс берген".

Беларусьтегі парламент сайлауына дауыс беру процесі аяқталды. Сайлау органының дерегіне қарағанда, дауыс берушілердің 71 пайызы келген, барлық 110 сайлау округінде сайлау өтті деп саналады.

Беларусь ұлттық ассамблеясының төменгі палатасындағы 110 орынға 500-ден астам кандидат таласқан. Оппозицияға қатысы бар саналған 200-ден астам үміткерді "жеткілікті қол жинай алмады" деп тіркемеген.

Еуропадағы қауіпсіздік пен ынтымақтастық ұйымының өкілдері сайлаудағы бақылау қорытындысын дүйсенбі, 18 қараша жариялайды.

Грузия парламенті алдындағы мыңдаған адамның митингісінде оппозиция жетекшілері "Грузин арманы" билік партиясының төрағасы, миллиардер Бидзина Иванишвилиден үкіметті дереу отставкаға жіберуді талап етті. Олар тек қана партия тізімі бойынша кезектен тыс парламент сайлауын өткізетін және қамаудағы оппозиция саясаткерлерін босатуға жағдай туғызатын уақытша министрлер кабинетін құруды талап етті.

Биыл 20 маусымнан 21 маусымға қараған түні Руставели даңғылында Грузияға Ресей мемлекеттік думасының депутаты Сергей Гавриловтың келуіне қарсы шеруге шыққандар мен полиция арасында қақтығыс болып, оппозиция белсенділері қамауға алынған болатын.

Билік бұл талаптарды орындаудан бас тартқандықтан жексенбі түстен кейін оппозиция "Грузин арманы" партиясының депутаттарына дүйсенбіден бастап жұмыс істетпеу үшін парламентке кірер есіктің бәріне тосқауыл қойды.

Бензин бағасының қымбаттауына байланысты Иранда жаппай наразылық акциялары жалғасып жатқан кезде интернет пен мобильді байланыс үзілді. Елдің басым бөлігінде коммуникация құралдары істемейді.

Жаппай наразылық акциялары 15 қарашада басталған. Оған бензин бағасының қымбаттауы (бір литр бензин 13 центке қымбаттады) және жанар-жағар майды сатуға шектеу қойылғаны себеп болған. Биліктің түсіндіруінше, осылайша экономикалық мәселелерді шешуге болады. Иранның ақпарат құралдарының хабарлауынша, сенбі күні кемінде 40 қалада наразылық акциясы өткен.

Иранның ақпарат агенттіктері мен әлеуметтік желі қолданушыларының айтуынша, наразылар үкіметке қарсы ұран көтерген. Әлеуметтік желілерде тараған видеода радикалды белсенділердің жанар-жағар май станциялары мен қаржы мекемелерін өртеп, полицейлермен төбелескені көрінеді. Алайда Reuters агенттігі бұл видеолар мен суреттердің растығын дәлелдей алмады.

Мемлекеттік иран телеарнасының хабарлауынша, полиция наразыларды тарату үшін көзден жас ағызатын газ шашып, күш қолданған. Шеру кезінде ресми дерек бойынша бір адам қаза тапқан. Ал белсенділер бірнеше адамның өлгенін айтты. Ондаған адам жараланған.

Иранның рухани көсемі Әли Хаменеи 17 қарашада үкіметтің бензин бағасын қымбаттату туралы шешімін қолдайтынын мәлімдеп, "қоғамға іріткі салған" Иранның "жауларын" кінәлады.

2017 жылы Иранда 80 елді мекен тұрғындары әлеуметтік жағдайдың төмендігін айтып, қарсылық акциясына шыққан. Полицеймен қақтығыста 22 адам өлген.