Әскер өкілі Израильге зымыран атқандар да іздестірілді дейді. Қақтығыс салдарынан кемінде он палестиналық жаугер өлтірілді. Палестиналық дәрігерлер олардың кейбіреу исламшыл "Хамас" тобынан дейді. "Хамас" тобы өткен айда Палестина әскерін ығыстырып, Газа айлағын өз бақылауына алып алған.

20 шілдеге қараған түні Мәскеудің солтүстік-батысындағы Зеленоград ауданына украин дрондары шабуылдады. Ақпаратқа қарағанда, дрон құлаған жерлерде екі көлік өртенген, көп қабатты тұрғын үй бүлінген.

Зардап шеккендер жөнінде ақпарат жоқ.

Мәскеу мэрі Сергей Собянин әуе қорғаныс жүйесі түнде Мәскеуге бағыт алған 16 дронды атып түсіргенін хабарлады. Тағы бесеуі 19 шілде кешке құлатылған. 20 шілдеде таңертең дрондарды жою жалғасып жатқанын айтты.

Мәскеудегі Шереметьево, Внуково, Домодедово және Жуковский әуежайларында сенбі кешке және жексенбіге қараған түні ұшақтарды қабылдау мен ұшыруға шектеу қойылды. Әуежайлар бірнеше сағатқа жабылып, таңға қарай шектеулер алынды.

"Аэрофлоттың" хабарлауынша, шектеуге байланысты Шереметьево әуежайында компания "кестені түзеуге мәжбүр болған". "Победа" әуе компаниясы да соған ұқсас хабар таратты. Росавиация мәліметінше, өткен тәулікте запастағы аэродромдарға 134 ұшақ жіберілген.

Ресей қорғаныс министрлігінің мәліметінше, 20 шілдеге қараған түні Ресей күштері елдің түрлі аймағында 93 украиналық дронды атып түсірген. Украина әскері әзірге түсініктеме бермеді.

Жуырда дрондардың шабуылынан Ростов облысындағы темір жолда байланыс желісі бүлінген. Соның салдарынан сенбі кешке 75-тен астам жолаушылар пойызы кешіккен.

Вьетнамның солтүстігінде Халонг мүйісінде туристер мінген қайық аударылып, кемінде 34 адам қаза болды. 11 адам құтқарылған, 8 адам із-түзсіз жоғалған. Қаза болғандар арасында кемінде 8 бала бар. Қайықта барлығы 48 жолаушы және экипаждың бес мүшесі болған.

Ақпаратқа қарағанда, қайықтың аударылуына қатты жел түрткі болған. Іздеу-құтқару жұмыстары жүріп жатыр.

Ақпарат құралдарының жазуынша, қайықтағы туристердің көбі ел астанасы Ханойдан. Онда шамамен 20 бала болғаны айтылады.

Халонг мүйісі – Вьетнамда адам көп баратын табиғи орындардың бірі, жыл сайын оған миллиондаған адам саяхаттап барады.

18 шілдеде Ақтауда "ҚазАзот" кәсіпорнындағы апаттан кейін 4 адам ауруханаға түсті. Екеуі – реанимацияда, екеуі травматология бөлімінде жатыр. Зардап шеккендер күйіп қалған.

"Зардап шеккендерге көмектесу үшін Қазақстан Республикасының бас реаниматологы мен күйік медицинасының жетекші мамандарын тарттық. Жұмысшылардың жағдайы тұрақты, оларға тиісті көмек беріліп жатыр" деп хабарлады Маңғыстау облысы әкімдігі.

Аймақтық еңбек инспекциясының мәліметінше, кәсіпорында отпен жұмыс тиісті рұқсат ету құжаттарынсыз жүргізілген.

"Еңбекті қорғау ережесін бұзу" бабы бойынша қылмыстық іс қозғалды.

Кәсіпорын иесі апатты "ерекше ауыр оқиға" деп атап, зардап шеккен қызметкерлерге көмектесуге уәде берді.

"ҚазАзот" компаниясы 2005 жылы Ақтауда құрылған. Кәсіпорын аммиактық селитра, аммиак пен азот қышқылын өндіреді. Компанияның мажоритарлық акционері – Бахаридин Аблазимов. Forbes Kazakhstan журналы оның байлығын 295 млн доллар деп бағалайды.

Әзербайжан президенті Илхам Әлиев Украинаға Ресейдің украин жерін басып алуына «көнбеуге» кеңес берді. Шуша қаласында өткен медиа форумда украиналық журналист Дмитрий Гордонның сұрағына жауап берген Әлиев осылай деді.

Әлиев Таулы Қарабақтағы жағдайды мысалға келтірді. Таулы Қарабақ пен оған жапсарлас жатқан аудандарды Баку шамамен 30 жыл бойы бақылауынан шығарып алған. Ақыры 2023 жылы Әзербайжан қарумен Таулы Қарабақты қайтарды. Ондағы армяндар іс жүзінде аумақтан кетті.

"Келіссөз жүрген жылдары, мен оған 2003 жылдың соңынан бастап қатыстым, 17 жыл бойы көптеген ұсыныс түсті, көптеген кездесу болды. Көбі шынайы жағдайға көну қажеттігін айтты. Бұдан соң өзіміз жаңа шындықты қалыптастырып, сіздер соған көнесіздер деп шештік. Солай да болды" деді Әлиев.

Әзербайжан Украинаның территориялық тұтастығын ресми түрде қолдайды.

Бұған дейін Баку Ресей сыртқы істер министрі Сергей Лавровтың Ресей оккупациялап алған украин жері мен Қарабақты параллель келтірген. Оның сөзінше, Әзербайжан сияқты Украина да болашақта оккупацияланған аумақты күштеп қайтаруы мүмкін. Баку Қарабақты даулы аймақ деп атағаны үшін наразы болған.

Шушадағы форум кезінде Әлиев сонымен бірге былтыр желтоқсанда AZAL әуе компаниясы ұшағы апатына байланысты халықаралық сотқа шағым түсіру үшін құжаттар әзірленіп жатқанын айтты. Әзербайжан билігінің пікірінше, ұшақ Грозныйға қонбақ болған кезде ресейлік әуе қорғаныс жүйесі оны украин дронына балап атқан. Ұшақ Қазақстандағы батысындағы Ақтау қаласында апатқа ұшырады.

"Не болғанын білеміз және оны дәлелдей аламыз. Ресейлік ресми тұлғалар да одан хабардар екенін білеміз. Мұндай жағдайда кез келген көрші істейтін нәрсені неге олар істемейді? Мәселе сонда" деді ол.

Оның сөзінше, 7 айда Бакуге Ресей жағынан бұл бойынша ешқандай тұшымды жауап түспеген. Әзербайжан Ресейден кінәні мойындап, ұшақ апатына кінәлілерді жазаға тартуды, қаза болғандар мен зардап шеккендердің отбасына өтемақы төлеуді талап етіп отыр деді Әлиев.

Ресей билігі әзірге, тергеу жалғасып жатқанын алға тартып, ұшақ апатының себебін ресми түрде мәлімдеген жоқ. Ресей президенті Владимир Путин оқиға үшін кешірім сұраған. Бірақ Мәскеу кінәні ресми түрде мойындамады.

Ұшақ апатынан кейін Баку мен Мәскеу қатынасы айтарлықтай суыды.

Сенбіге қараған түні Шығыс Голливудта Лос-Анжелесте автомобиль жұртты қағып өтті. Кемінде 28 адам зардап шекті.

Бұл жөнінде Лос-Анжелес өрт қауіпсіздігі басқармасына (LAFD) сүйенген CNN жазды.

Оқиға түнгі сағат 2-лерде Вест-Санта-Моника бульварында – концерт өтетін жергілікті аумаққа жақын жерде болған. LAFD мәліметінше, ауруханаға өте ауыр жағдайда үш адам жеткізілген, алты адамның жағдайы - ауыр, тағы 19 адам орташа және жеңіл дәрежедегі жарақат алған.

Оқиға орнынан түсірілген видеода зардап шеккендерге көмек көрсетіліп жатқаны көрінеді. Бірнеше адам зембілмен әкетілген. Полиция аумақты қоршап тастады. Жедел қызметтің жүзден астам қызметкері оқиға орнында жұмыс істер жатыр. Олар зардап шеккендердің жағдайын тексеріп, ауруханаға жеткізуге көмектесіп жатыр.

Жүргізушінің аты-жөні және оқиғаның жай-жапсары айтылмайды. Тергеу жүріп жатыр.

Стамбулдан Ташкентке ұшқан Uzbekistan Airways әуе компаниясының ұшағында нәресте дүниеге келді. Әуе компаниясының хабарлауынша, ұшу кезінде жолаушылардың бірінде толғақ басталған.

"Бортта екі дәрігер болған, олар экипаж мүшелерімен бірігіп, дереу тиісті медициналық көмек көрсетті. Бортсеріктер кәсіби, нақты, үйлесімділікпен қимылдады. Олардың сенімділігі, өздерін ұстауы және қамқорлығы осындай жауапты сәтте маңызды рөл атқарды" деп жазылған әуе компаниясының хабарламасында.

Лайнер Өзбекстанның Үргеніш қаласына қонуға мәжбүр болған, ол жақта жаңа босанған әйелді нәрестесімен бірге дәрігерлер күтіп алып, клиникаға жеткізген.

Uzbekistan Airways отбасын сәбидің дүниеге келуімен құттықтап, ұшқыштар мен бортсеріктерге алғыс айтты. Сол рейспен ұшып, әйелді босандыруға көмектескен екі дәрігерге жеке алғыс білдірген.

Ұшақ Үргеніштен әрі қарай Ташкентке ұшып кеткен.

Биыл қаңтарда Uzbekistan Airways экипажы Ташкенттен Нью-Йоркқа ұшқан кезде де жолаушыны босандырған. Әуе кемесі Кеблавик қаласына (Исландия) қонуға мәжбүр болып, онда анасы мен баласы перзентханаға жеткізілген.

2024 жылы сәуірде осы әуе компаниясының Ташкент - Стамбул рейсінде ұл бала дүниеге келген.

АҚШ-тағы Колумбия округі сотының судьясы Ройс Ламберт Азат Еуропа / Азаттық радиосы медиакорпорациясының Ғаламдық медиа жөніндегі агенттікке (USAGM) қарсы шағымы аясында берген уақытша тыйым салу жөніндегі өтінішін (Temporary Restraining Order, жеке немесе заңды тұлғаның белгілі бір әрекет жасауына тыйым салу) қанағаттандырды.

18 шілде күнгі шешімде сот USAGM-нен АҚШ конгресі 2025 жылға деп бөлген бюджет ақшасының бұған дейін берілмеген бөлігін дереу төлеуді талап етті. Сот USAGM-нің жаңа талаптар қоюы және Азаттықпен келіссөзге бармауын заңға қайшы деп таныды.

"Сотқа белгілі болғандай, агенттік грант алушымен көпжылдық әріптестік шарттарын толығымен өзгертуді талап еткен, ізінше келіссөзден бас тартқан, мұндай жағдай бұрын-соңды болмаған" деді судья.

Азат Еуропа/Азаттықтың қаржысыз қалу қаупіне БАҚ өкілдері, сарапшылар, әлемдік демократияны қорғаушылар, сонымен бірге 23 елде 27 тілде хабар тарататын медиакорпорацияның аудиториясы алаңдаған.

Судья Ламберт шешімде "USAGM-нің қаржы бөлу бойынша өз міндеттерін атқармауы салдарынан" АЕ/АР қызметкерлері жаппай жұмыстан шығарылып, кейбір бағдарламалары жабылған және медиакорпорацияның ондаған жылдар бойы қалыптастырған ғаламдық ықпалына айтарлықтай шығын келді деп атап өткен.

Азат Еуропа / Азаттық радиосының президенті әрі бас директоры Стивен Капус сот шешімін "өте маңызды миссиясымызды атқаруға қажет қаражат үшін табанды күресіміздің нәтижесі" деп атады.

"Бұл жеңіс журналистерімізге жұмысты жалғастырып, аудиториямызды авторитарлық режимдердің пропагандасына қарсы тұратын шынайы ақпаратпен қамтамасыз етуде тиісті импульс береді" деді ол.

"Қазір ақпараттық кеңістікте тирандарға орын бермеу өте маңызды" деді Капус.

Ғаламдық медиа жөніндегі агенттік (USAGM) – АҚШ-тың шетелде хабар тарататын медиаұйымдарының жұмысын үйлестіретін мемлекеттік мекеме. Оның құрамына АЕ/АР, "Америка дауысы", Еркін Азия радиосы, Кубаға хабар тарату кеңсесі (Радио Марти), Таяу Шығыстағы ақпарат тарату желілері мен Ашық технологиялар қоры кіреді. USAGM-нің 2025 жылға арналған бюджеттік өтінімі – 950 миллион доллар. АЕ/АР-дың 2025 жылға сұраған қаржысы USAGM дерегінше, шамамен 153 млн доллар.

Азат Еуропа / Азаттық радиосы – әлемнің 23 еліндегі көрермен мен оқырман саны 50 милллионнан асатын тәуелсіз халықаралық медиакорпорация. Ол бұрынғы Совет одағының барлық дерлік еліне, сондай-ақ Иран, Ауғанстан, Пәкістанға және Шығыс Еуропа елдеріне хабар таратады.

Қаржы жағдайы нашарлағанына қарамастан Азаттық радиосы жұмысын тоқтатқан жоқ, дегенмен медиакорпорация ақша үнемдеп, қызметкерлерінің бір бөлігін аз ақша төленетін демалысқа жіберіп, штаттан тыс қызметкерлерімен келісімдерін тоқтатып, контент көлемін едәуір азайтуға мәжбүр болды.

АҚШ президенті Дональд Трамп The Wall Street Journal иесі News Corp пен оның негізін қалаушы медиамагнат Руперт Мердок пен WSJ-дың екі тілшісіне қарсы сотқа шағым түсірді. Ол 10 млрд доллар көлемінде өтемақы талап етіп отыр. Басылымда жарияланған мақалада 2003 жылы Трамп Джеффри Эпштейнге жалаңаштанған әйелдің суреті бар хат жіберіп, "ортақ құпиялары" барын меңзеп құттықтаған. Трамп хатты жазбағанын мәлімдеп, мақалада айтылған жайттарды жалған деп атап, беделі мен қаржылық мүддесіне орасан шығын келгенін айтты.

Шағым Флорида штатының оңтүстік аймақтық федералдық сотына түскен.

"Руперт Мердоктың сотта жауап берген сәтін күтіп отырмын...Қызық болады" деп жазды Трамп Truth Social желісінде.

News Corp-ге еншілес Dow Jones компаниясы ресми түсініктемесінде "журналистік жұмысымыздың қатаң [редакциялық стандарт] пен дәл жазылғанына сенімдіміз және кез келген шағымнан өзімізді батыл қорғаймыз" деп мәлімдеді.

Джеффри Эпштейн — кәмелетке толмаған қыздарды жыныстық қанауға тартатын желі құрғаны үшін сотталған қаржыгер. 2019 жылы түрмеде өзіне қол жұмсаған деп айтылады. Оның сыбайласы Гислейн Максвелл 2021 жылы 20 жылға бас бостандығынан айырылды.

Трамптың жақтастары билік Эпштейннің ықпалды тұлғалармен байланысын жасырады деп күдіктенеді. Қоғамның қысымынан кейін Трамп бас прокурор Пэм Бондиге Эпштейн мен Максвеллдің ісі бойынша хаттамаларды жариялауға күш салуды тапсырды. Әділет министрлігі құрбандардың жеке деректерін қорғау қажеттігін алға тартып, тиісті өтініш түсірді.

Wall Street Journal мақаласындағы мәліметке қарағанда, Трамптың хаты Эпштейннің туған күніне орай әзірленген сыйлық альбомына енген. Онда жалаңаштанған әйелдің суреті мен Дональд деген қолтаңба бар. Бұрын Эпштейнмен дос болған Трамп ол алғаш сотталғанға дейін онымен араласпай кеткенін жеткізген.

Сот хаттамалары жарияланса да, ішінара өңделіп, кейбір детальдары ашылмай қалады деген болжам бар. Мұндай материалдарда расталмаған деректер де болуы ықтимал.

Ұлттық банк теңгенің күрт әлсіреу себебін түсіндірді. Қазақстан қор биржасының (KASE) сайтында, бір күн бұрынғы сауда нәтижесіндегі доллар бағамы (533,61 теңге) көрсетілген. Доллар бір күнде 6 теңгеге қымбаттады.

Ұлттық банк төрағасының орынбасары Әлия Молдабекова теңгенің құлдырауын маусымдық факторлармен байланыстырды: импорттық операциялардың көбеюі, бюджет қаржысын белсене игеру, туристердің көбеюі, квазимемлекеттік сектор тарапынан ұсыныстың азаюы.

«Орташа есеппен, маусымнан бастап импорт көлемі жыл басынан бергі орташа айлық көрсеткіштен 25% көп. Осындай қарқын валюта биржасында да байқалады: орташа сауда көлемі 22%-ға көп» деді Әлия Молдабекова. Оның сөзін Tengrinews келтірді.

Дегенмен Ұлттық банк өкілі теңге бұл жолы «шамадан тыс» әлсіреп кеткенін айтып, оған алғышарт жоғын да атап өтті. Қажет болған жағдайда валюталық интервенция жасау ықтималдығын да жоққа шығармады.

Былтыр күзден бастап Қазақстанда инфляция өсіп, долларға шаққандағы теңге бағамы әлсіреп жатқаны байқалады. Теңге әлсіреп жатқан шақта Ұлттық банк валюта нарығында доллар сатып, интервенция жүргізген. Жақында Қазақстан Ұлттық банкі инфляция өсуіне және теңге әлсіреуіне байланысты базалық мөлшерлемені 16,5 пайыз шамасында сақтап қалды.

Өзбекстан соты Украинада "Вагнер" қатарында соғысқан азаматтың бостандығын 3,5 жылға шектеді.

Сот құжаттарына сүйенген UzNews сайтының жазуынша, 59 жастағы Қашқадария облысының Р.Д есімді тұрғыны 2020 жылы Мәскеуге нәпақа табуға кеткен. Біраз уақыттан кейін ол жатақханада «көршісін өлтірді» деген күдікпен ұсталған. 2021 жылы Ресей соты оны 9 жылға бас бостандығынан айырған.

Келесі жылы Өзбекстан азаматы «Вагнер» жеке компаниясына қосылған. Оған соғысқа барса 100 мың рубль (1300 АҚШ доллары) жалақы, Ресей азаматтығы мен рақымшылық уәде еткен. Алты айдан кейін ол «соғыс қимылдарына жақсы қатысқаны үшін» рақымшылыққа ілінген.

Ол осы жылдың наурызына дейін Мәскеуде жұмыс істеп, кейін Өзбекстанға оралады, ізінше ұлттық қауіпсіздік қызметінің облыстық департаментіне өзі барған. Оның үстінен "Әскерге жалдану" бабы бойынша қылмыстық іс қозғалды.

Сотта Р.Д., соғысқа қатысқанына өкініш білдіріп, алдағы уақытта мұндай әрекетке бармауға уәде берген. Сот оның айыпты мойындағанын ескерген.

Ашық дереккөздермен жұмыс істеген BBC-дің Орыс қызметі, "Медиазона" және еріктілердің жаңа есебіне сәйкес, соғыс басталғалы бері Ресей Украинадағы соғыста кемінде 118 139 сарбазынан айырылған. Арасында 28 елдің 523 азаматы бар. Келісім жасасқан кезде оларда Ресей азаматтығы болмаған.

Соғыста қаза болған шетел азаматтарының көбі Тәжікстан (72) мен Өзбекстан (66) азаматтары. Олардың жартысынан көбі майданға Ресей колониясынан ЧВК "Вагнермен" келісімшарт жасасып түскен.

2023 жылдан бастап Ресей қорғаныс министрлігі тұтқындарды соғысқа тарта бастады. Құқық қорғаушылардың айтуынша, майданға жіберілген мигранттарға көп жағдайда соғысқа барса, Ресей аумағына кіруге салынған тыйым немесе депортация жойылатыны немесе азаматтық уәде етіледі.

18 шілде күні қазақ ақыны, драматург және сазгер Исраил Сапарбай 84 жасында Алматы маңындағы Қаскелеңдегі үйінде өмірден өтті. Бұл туралы бүгін жергілікті ақпарат агенттіктері хабарлады.

Исарил Сапарбай 1941 жылғы 15 мамырда Өзбекстанның Самарқан облысындағы Кушрабад ауданында дүниеге келген. Шымкент педагогика институтының тіл-әдебиет факультетін бітірген соң көп жыл түрлі бұқаралық ақпарат құралдары мен баспаларда, "Қазақфильм" телестудиясында жұмыс істеді.

Қазақстан тәуелсіздігін алғаннан кейін сыртқы істер министрлігінде, Қазақстанның Өзбекстандағы елшілігінде қызмет атқарған.

Ілияс Жансүгіров, Жамбыл Жамбаев атындағы сыйлықтардың, "Платиналы Тарлан" жүлдесінің лауреаты атанған.

Көптеген ән мен өлең жазған ақын, сазгердің "Аққу арман", "Жүрегіме ұя салған қарлығаш", "Қызыл жел" және тағы басқа жинақтары жарық көрген. Оның "Ауылдан келген ару", "Махаббат мейрамы", "Абай-Тоғжан", "Сыған серенадасы" сияқты драмалық шығармалары театр сахнасында қойылған.

Ұлыбритания жұма күні "Еуропаны тұрақсыздандыруға бағытталған кибершабуыл кампанияларын тұрақты ұйымдастырып жүрген" Ресей арнайы қызметінің өкілдері, хакерлер мен ұйымдарға санкция салды. Бұл жөнінде Reuters жазды.

Ұлыбритания сыртқы істер министрлігі мәлімдемесіне қарағанда, санкция ресейлік әскери барлау басқармасының (ГРУ) үш бөлімі мен оның 18 офицеріне салынған. Арасында Лондон Украинадағы соғыс барысында Мариупольға соққы жасады деп санайтын, сонымен бірге бұрынғы барлаушы Сергей Скрипаль мен оның қызы Юлия 2018 жылы "Новичокпен" уланбай тұрып, оларды аңдыды делінген офицерлер де бар.

"ГРУ Еуропаны тұрақсыздандыру, Украинаның егемендігіне нұқсан келтіру және британ азаматтарының қауіпсіздігіне қауіп төндіретін науқан жүргізіп жатыр" деді Ұлыбритания сыртқы істер министрі Дэвид Лэмми.

Британ билігінің мәліметінше, Ресей сонымен бірге ақпарат құралдары мен телекоммуникация компаниялары, саяси және демократиялық институттарға, энергетика инфрақұрылымына кибершабуылдар жасаған.

Санкциядан бөлек, британ СІМ "Африкалық бастама" жобасының үш басшысына шектеу қойды. Британ билігінің айтуынша, олар Батыс Африка елдерінде ақпараттық диверсияны жүзеге асыратын Ресейден қаржыландырылатын контенттер фабрикасын құрған.

Кейінгі айларда Ұлыбритания туындаған түрлі қауіп-қатер, соның ішінде Ресей мен ядролық және киберқауіпсіздікке қатысты қауіп-қатер де бар, қорғаныс мәселесін қайта қарап, әскери шығынды айтарлықтай арттырған.

Чехия президенті Петр Павел коммунистік идеяларды насихаттауға тыйым салатын заңға қол қойды. Енді мұндай идеологияны қолдағандар 5 жылға бас бостандығынан айырылуы мүмкін деп жазды Euractiv.

Жаңа норма адам құқығы мен бостандығын тұншықтыруға бағытталған қозғалысты құрушылар, қолдаушылар мен насихаттаушылар мен нәсілдік, тектік, діни, таптық алауыздық тудырушыларға қатысты. Коммунизм де осы тізімге енді. Чехияда мұндай тыйым бұған дейін нацизмді насихаттауға қатысты болған.

Заңнамаға өзгертулер енгізу туралы бастаманы чех ғалымдары көтерген, арасында тоталитарлық режимдерді зерттеу жөніндегі институт та бар. Олар Чехия тоталитарлық идеологияға қатысты құқықтық теңсіздікті жоюы керек деп санайды.

Еуропарламент депутаты Катержина Конечная жетекшілік ететін Чехия мен Моравияның коммунистік партиясы биліктің шешімін қатаң айыптады.

"Бұл оппозицияны қорқыту мен бізді заң шеңберінен шығарып тастауға бағытталған кезекті сәтсіз талпыныс" деді партия өкілдері.

Чехия мен Моравияның коммунистік партиясы чех парламентінде жоқ, бірақ "Жетті!" (Stačilo!) альянсына кіреді. Сауалнамаға сәйкес, аталған альянс қазандағы сайлауда 5 пайыздық межені еңсеруі мүмкін.

Жаңа заң компартияның жұмысына қалай әсер етеді – ол жағы әзірге, белгісіз.

Астана соты "әйелін қинап азаптады" деп айыпталған бұрынғы дипломат Сәкен Мамашты 6 жыл түрмеге кесті. Сот оны "Қинау" бабы (Қылмыстың кодекстің 110-шы бап, 2-бөлігі 1- тармағы) бойынша кінәлі деп таныды. Ол жазасын қауіпсіздігі орташа мекемеде өтейді.

Сот жәбірленуші тараптың өтінішімен жабық өтті. Сот кезінде экс-дипломат өзіне бұлтартпас жазасын өзгертіп, босатуды сұраған. Бірақ сот оны қамаудан босатпады.

Былтыр мамыр айында Карина Ғұсман әлеуметтік желіде он жыл бойы күйеуінен қорлық пен зорлық көріп келгенін мәлімдеген.

"Менің күйеуім – Қазақстан Республикасының БАӘ-дегі елшісінің кеңесшісі – кеше мені және маған қонаққа келген туған әпкемді ұрып соқты. Мемлекетімізден көмек талап етемін", – деді ол әлеуметтік желіде жариялаған видеода.

Осы мәлімдемеден соң Қазақстанның сыртқы істер министрлігі Сәкен Мамашты БАӘ-ден елге шақыртып алды.

Биыл сәуір айында Сәкен Мамаш әйеліне жүйелі түрде қол жұмсаған деген айыппен қамауға алынғаны белгілі болды. Маусымда сот басталған.

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев жаңа салық кодексіне қол қойды. 2026 жылы 1 қаңтардан бастап күшіне енетін заң бойынша қосымша құн салығы 12%-дан 16% артады. ҚҚС бойынша міндетті есепке қою үшін айналымның төменгі шегі 10 мың айлық есептік көрсеткішке (40 миллион теңге) дейін төмендетіледі. Дәрі-дәрмек пен медициналық қызметке төмендетілген қосымша құн салығы енгізіледі: 2026 жылдан – 5 пайыз, 2027 жылдан – 10 пайыз.

Бұған қоса, Ақорданың хабарлауынша, "салық есептілігінің көлемі 30 пайызға қысқарады, салықтардың саны 20 пайызға азаяды, жеңілдіктер мен алымдар оңтайландырылады". Корпоративтік табыс салығы (КТС) 20 пайыз деңгейінде сақталады, бірақ сараланған салықтық мөлшерлеме енгізіледі.

"Атап айтқанда, банктер (бизнес субъектілерін кредиттеуді қоспағанда) мен ойын бизнесі үшін – 25 пайыз. Әлеуметтік сала ұйымдары үшін 2026 жылы 5 пайыз мөлшерінде белгіленіп, 2027 жылы 10 пайызға дейін ұлғаяды. Ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге 3 пайыз жеңілдетілген мөлшерлеме қалады" деп жазылған Ақорда хабарламасында.

Ресми ақпарат бойынша, жаңа кодекспен жеке табыс салығының (ЖТС) прогрессивті мөлшерлемесі енгізіледі. Жылдық жалпы табысы 8500 айлық есептік көрсеткіштен асатын азаматтарға 15 пайыз салық мөлшерлемесі қолданылады. Сол сияқты дивиденттері мен табыс көлемі жылына 230 мың АЕК-тен асатын кәсіпкерлер осындай мөлшерде салық төлейді. Ал фермерлердің осы межеден асатын табысына бұрыннан сақталған 70 пайыз жеңілдікті есепке ала отырып, 4,5 пайыз салық салынады.

Ақорда хабарламасында байлыққа салынатын салық көлемі де айтылған.

"Жеке тұлғалар үшін қымбат өнімдерге, атап айтқанда құны 75 миллион теңгеден асатын автокөліктерге, құны 100 миллион теңгеден асатын кемелерге, әр литрінің құны 500 мың теңгеден асатын алкогольге, әр данасының құны 10 мың теңгеден асатын темекі өнімдеріне 10 пайыз акциз түрінде салық салынады. Сонымен қатар жалпы құны 450 миллион теңгеден асатын жылжымайтын мүлік нысандарына мүлік салығы жоғарылайды" деп жазылған Ақорда хабарламасында.

Қазіргі қолданыстағы заң бойынша, жылдық тауар айналымы 73 млн 840 мың теңгеден асатын кәсіпкерлер ғана қосымша құн салығын төлеуге міндетті. Бұған дейін үкімет салықтың бұл түрін жылдық тауар айналымы 15 млн теңгеден басталатын кәсіпкерлерге енгізуді ұсынған. Бұл ұсыныс қоғамда қызу талқыланған. Одан кейін оның межесі 40 млн теңге болып белгіленді.

Қосымша құн салығы – Қазақстанда сатылатын тауарлар (отандық және шетелден әкелінген) мен көрсетілетін қызмет бағасына қосылған жанама салық түрі, мемлекеттік бюджет кірісінің маңызды көздерінің бірі.