Назарбаев, Тоқаев, бюллетенді топтап тастау. Референдум қалай өтті?

Орталық референдум комиссиясы 14.00-дегі жағдай бойынша дауыс беруге құқылы 6 млн 263 мың адам бюллетень алды деп хабарлады. Бұл - дауыс берушілердің 53 пайызы.

ОРК мәліметінше, ең жоғары белсенділік – Қызылорда облысында (65,3 пайыз), төмен белсенділік Алматы қаласында (23,6 пайыз) байқалған. Нұр-Сұлтанда дауыс беруге құқығы бар азаматтардың - 41,13 пайызы, Шымкентте 59,32 пайыз дауыс берген.

Орталық референдум комиссиясы мәліметінше, сайлаушылар тізіміне 11,7 млн қазақстандық енгізілген.

Дауыс беру кешкі сағат 20.00-де аяқталады. Бес облыста – Ақтөбе, Атырау, Батыс Қазақстан, Қызылорда және Маңғыстау облысында сайлау учаскелері уақыт айырмашылығына байланысты бір сағат кеш жабылады. Одан кейін дауыс санау басталады.

5 маусымда Қазақстанда Конституцияға өзгерістер енгізу мәселесі бойынша референдум өтіп жатыр. Билік бұл шараны қоғамды демократияландыруға қарай қадам деп көрсетуге тырысады. Сын айтушылар бұрынғыдан ештеңе өзгермейді деп санайды.

Шымкентте аудандық комиссия төрағасы Азаттық тілшісіне N77 сайлау учаскесінен ақпарат таратуға кедергі келтірді. Әл-Фараби аудандық аумақтық референдум комиссиясының төрағасы Мелдебек Әділбаев Азаттық тілшісінен "қызметтік хаттың түпнұсқасын" талап етті. Оны әкелмейінше учаскеге кірмеу қажеттігін айтты. Сайлау комиссиясының мүшелері бастапқыда Азаттық тілшісін тіркеген, алайда 15 минуттан кейін осындай талап айтқан.

Азаттық тілшісі сайлау комиссиясының төрағасына "қандай заңға сүйеніп отырып, талап етіп отырсыз?" деген кезде Мелдебек Әділбаев "Референдум" және "Сайлау туралы" заңдарды алға тартқан. Алайда бұл заңдарда ондай ереже жазылмаған.

Азаттық тілшісі сайлау комиссиясы мүшелеріне қызметтік хаттың түпнұсқасының электронды үлгісін, көшірмесін, қызметтік куәлік пен жеке куәлікті көрсетті, алайда "сонда да болмайды" деді.

Мәселеге Шымкент қалалық сайлау комиссиясының төрағасы Қайырбек Қүнанбаев араласқаннан кейін Азаттық тілшісі учаскеге қайта кірді. Аудандық комиссия төрағасы әрекетінің салдарынан Азаттық тілшісі сыртта шамамен бір сағаттай жүруге мәжбүр болды.

Қаладағы N77, 216 және 265 сайлау учаскелеріне кіріп шыққан Азаттық тілшісі бұл учаскелерде тәуелсіз бақылаушылар жоғын байқады. Бұл жақта келушілер көп, бірақ басым бөлігі "фото түрінде есеп беру үшін" суретке түсіп жатыр.

Алматыдағы №2 бөлімшеде комиссия мүшелері бақылаушылар ғимараттан уақытша шығып кеткен сәтті пайдаланып, жәшікке бюллетеньдерді топтап тастаған. Бұл туралы бақылаушылардың бірі Арайлым Назар хабарлады.

Ол таратқан видеода комиссия қатарынан шыққан екі әйел жәшікке бюллетеньдерді тастайды.

Францияда тұрып жатқан оппозициялық саясаткер Мұхтар Әблязов жұртты референдумға қарсы митингіге шақырған Алматыдағы ескі алаң маңында полиция көліктері мен автозактар тұр. Алаң жанында жиналған жұрттың қарасы көрінбейді. Бұл туралы Азаттық тілшісі хабарлады.

Шымкенттегі "Қызғалдақ су" фонтанының жанында да жағдай осындай. Адам аз, полиция көліктері тұр.

Әблязов жұртты 5 маусымда Конституцияға "ақылға сыймайтын өзгерістерді енгізуге" қарсы митингіге шығуға шақырған.

Құқық қорғаушылар қалалар мен облыстарда жоспарланған митинг алдында белсенділерді ұстау мен қудалау болғанын айтқан.