Пәкістандағы түрік оқытушылары отанына қайтудан қорқады

Пәкістан астанасы Исламабадтағы PakTurk оқу орны қақпасын жауып жатқан адам. 2 тамыз 2016 жыл.

100-ден астам түркиялық мұғалімді Пәкістан депортация жасап, Түркияға қайтармақ, бірақ олар отанына оралғысы келмейді. Түркия мемлекеті мыңдаған мұғалімді жұмыстан шығарып, жауапқа тартқан болатын. Олар соның кебін киюден қорқады.

PakTurk жекеменшік мектебінің аға оқытушысы мұғалімдер мен олардың отбасын депортация жасағалы жатқан Пәкістан үкіметін сынады. Ол «мектептің жабылуы жүздеген адамның тағдырына жаман жағынан әсер ететінін» айтады.

«БІЗДІ ДЕ ТҮРМЕГЕ ҚАМАЙДЫ»

PakTurk халықаралық мектебі мен колледжінің оқытушылары отбасыларымен қоса есептегенде 450 адамдай болады. Оларға қарашаның соңына дейін елден кету туралы ескертілген.

Түркия үкіметі оқу орнын Фетхулла Гүленге қатысы бар деп айыптайды, мектеп әкімшілігі бұл айыптың жалған екенін айтады. Қазір АҚШ-та тұратын дін қайраткері Гүленді Анкара шілде айында жүзеге аспай қалған төңкерісті «ұйымдастырды» деп отыр.

PakTurk халықаралық мектеп және колледжінің проректоры Нурикан Дундар Азаттықтың Машаал радиосына мұғалімдер мен олардың отбасы Түркияға оралмайтынын, қайтып барған күнде қуғындалып, тұтқынға алынған мыңдаған мұғалімнің жолын құшатынын айтты.

Ең үлкен мәселеміз – Түркияға қайта алмаймыз. Түркияда барлық оқу орындарының өкілдері және біздің достарымыз түрмеде жатыр. Бізді елге қайтарып, түрмеге қамамақ.

Пәкістанның солтүстік-батысындағы Пешавар қаласынан сөйлескен Дундар «Ең үлкен мәселеміз – Түркияға қайта алмаймыз. Түркияда барлық оқу орындарының өкілдері және біздің достарымыз түрмеде жатыр. Бізді елге қайтарып, түрмеге қамамақ» деді.

2010 жылдан бері Пәкістанда жұмыс істеп келе жатқан Дундардың айтуынша, PakTurk қызметкерлері мектеп желісі бар 172 елдің біріне ауысуға тырысады. Бірақ бұл әрекеттері нәтиже бере ме, жоқ па – ол жағын білмейді.

Пәкістанның ішкі істер министрлігі басында мұғалімдер отбасын алып қарашаның 20-сына дейін кетсін деп бұйырған, кейін бұл мерзімді айдың соңына дейін ұзартқан. Мектеп бұл бұйрықты сотқа берді, бірақ сот арызды қабылдамаған.

Дундардың сөзіне сенсек, діни және қоғамдық қызметі 160 мемлекеттегі 2000 жуық оқу орнына ықпал етеді деген Гүленге PakTurk мектептерінің «еш қатысы жоқ». Нурикан Дундар «еш байланысымыз жоқ» дейді.

Фетхулла Гүлен. АҚШ, Пенсильвания, 29 шілде 2016 жыл.

Анкара Исламабадтан Гүленге қандай да бір қатысы бар ұйымдардың бәрін жабуды талап етті. Қарашаның 16-сы күні Исламабадқа барған Түркия президенті Режеп Тайып Ердоған «Фетхулла Гүленнің «террорлық» ұйымдарына қарсы шыққан» Пәкістанды мақтап, «өте риза» екенін айтты.

«ПӘКІСТАНДЫҚ ОҚУШЫЛАР ЗАРДАП ШЕГЕДІ»

Қазір Америкада тұратын Гүленді Анкара шілденің 15-і күні «Ердоған үкіметіне қарсы төңкеріс жасамақ болды, Түркия қарулы күштері ішінде жақтастары бар» деп айыптайды. Гүлен бұл айыпты бірнеше рет жоққа шығарды. Түркия АҚШ-тан Гүленді елге қайтаруды талап етті, бірақ АҚШ шенеуніктері «Анкара бұл оқиғаның Гүленге қатысы бар екенін дәлелдеңдер, айғақтар көрсетіңдер» деп, келіспей отыр.

Дундар Пәкістан үкіметінің PakTurk оқу орнын жабуынан «28 кампустағы 10 мыңнан астам студент жапа шекті, 24 миллион оқушы мектепке келуден қалды» дейді.

«Ең қиыны оқушылар мен олардың ата-аналарын тастап кету. Сапалы білім беруге тырыстық. Сондықтан Пәкістан халқы бізді жақсы көреді және қолдайды» дейді ол. Қарашаның 18-і күні ондаған ата-ана оқытушыларды депортация жасау туралы үкіметтің қаулысына қарсы шеруге шықты.

PakTurk оқу орындарының жабылуына байланысты өткен қарсылық шарасы. Пәкістан, Исламабад, 17 қараша 2016 жыл.

Қарашаның 17-сі күні бұйрықты естіген соң елдің басқа ірі қалаларында да шағын шерулер өтті. Amnesty International ұйымы бұл әрекеттің «саяси астары бар» екенін мәлімдеп, пәкістандық балалардың жапа шегетінін айтты.

Қарашаның 17-сі күні Amnesty International ұйымның Оңтүстік Азия бойынша директоры Чампа Пател «Мемлекет сынып бөлмелері мен оқытушыларға зәру, түрік билігінің ыңғайына жығылып, педагогтарды қудалаудың қажеті жоқ» деді.

PakTurk мектептері мен колледждері 1995 жылы Түркия үкіметі тіркеген халықаралық үкіметтік емес ұйымы аясында ашылған.

Фруд Бежан мен Ахмад Шахмақаласын ағылшын тілінен аударған – Динара Әлімжан.